Kalitesiz Uyku Obeziteye Neden Oluyor

Çok şiddetli horluyorsanız, geceleri soluğunuz zaman zaman kesiliyorsa, sabahları bitkin uyanıyor ve gündüzleri uyuyorsanız, dikkatli olun, sizde ‘Uyku Apnesi Belirtiyi’ olabilir. Her 100 bireyden 5’inde görülen bu belirti rehabilitasyon edilmezse yaşam niteliğini düşürmesinin yanı gizeme kalp krizinden inmeye, diyabetten obeziteye kadar pek çok hastalığı tetikleyebiliyor!

Uyku Apne Belirtiyi; geceleri uyku sırasında üst hava yollarının daralması ya da bütün tıkanması sebebiyle, soluk alıp vermenin bozulması neticesinde akciğerlere yeterince hava girememesine bağlı olarak dokulara yeterli oksijen iletilememesiyle karakterize bir hastalık. Uyku sırasında apne denilen soluk durmaları kanda oksijen ölçüsünü düşürüyor, hem sistemik, hem de pulmoner hipertansiyona neden olacak sempatik deşarja neden oluyor. Ayrıca oksidatif stres denilen, bedendeki tüm damarlarda damar sertliği yapacak bir dizi vakanın başlamasına neden oluyor. Her 100 bireyden 5’inde ortaya çıkan Uyku Apne Belirtiyi gündüz ve gece fazla uyku meyli yaparak şahsın direksiyon başında veya işyerinde uyuklamasına ve dikkat dağınıklığına yol açarak sık trafik ile iş kazaları olmasına neden oluyor. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Sadık Ardıç, Uyku Apne Belirtiyi’nun rehabilitasyon edilmediğinde yaşamı tehdit eden pek çok hastalığı da tetiklediğine dikkat toplayarak, “Bu belirti kalp krizinden inmeye, diyabetten obeziteye kadar birçok hastalığa davetiye çıkarabiliyor. Bu sebeple hastalığın rehabilitasyon edilmesi yaşamsal ehemmiyete sahip.” diyor.

Üç temel belirtisi var: Şiddetli horlama, soluk durması, gündüz fazla uyku hali…

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Sadık Ardıç, Uyku Apne Belirtiyi’nun en temel belirtisinin şiddetli horlama olduğunu dikkat topluyor. Horlama daralmış hava yollarında bedenin fazla çaba tüketerek soluk almaya çalışmasından kaynaklanıyor. Uykudan boğularak uyanma ve uykuda soluğun zaman zaman kesilmesi de değişik ehemmiyetli belirtilerinden. Apneler gece boyunca onlarca kere tekrarlayabiliyor. Bu biçimde her gece birçok kere uyanan hastalar sık uyku bcan verilmeleri sebebiyle dinlendirici derin uyku düzeylerine geçemiyor. Bunun neticesinde gündüz uyuklama hali ve çok çabuk uykuya dalma meselesinden de şikayet ediyor. Bunların yanı gizeme sabahları gergin uyanma ve baş sızıları, çabuk hiddetlenme, unutkanlık, anksiyete, konsantrasyon bozukluğu ve cinsel yaşama karşı gönülsüz görülebiliyor. Belirtilerden özellikle soluğun durması, horlama ve gündüz fazla uyku hali varsa, bu vaziyet hastada yüzde 90 ihtimalle Uyku Apnesi Belirtiyi olduğuna işaret ediyor. Kesin tanı ‘polisomnografi’ ismi verilen uyku testi ile konuyor.

Uyku Apnesi’nin tetiklediği 7 hastalık

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Sadık Ardıç, Uyku Apne Belirtiyi’nun rehabilitasyon edilmediğinde uzun yarıyılda hangi hastalıklara yol açabileceğini şöyle sıralıyor:

1. İnme: Oksidatif stres bedendeki tüm damarlarda sertliğin büyümesine neden oluyor. Bunun neticesinde da beyinde yaşamı tehdit eden dolaşım bozuklukları büyüyor. Şahıs ya yaşamını yitiriyor ya da yaşamına felçli olarak devam ediyor.

2. Kalp krizi: Yapılan araştırmalar kalp krizi geçiren hastaların yüzde 35-65’inde Uyku Apne Belirtiyi olduğunu tespit etti. Özellikle genç yaşta yaşamını kaybeden ve ‘hiçbir yaşta hastalığı yoktu’ denilen hastaların çoğunun vefat sebebi gerçeğinde Uyku Apne Belirtiyi oluyor.

3. Yüksek tansiyon: Yapılan çalışmalar Uyku Apne Belirtiyi olan hastaların yarısından çoğunda hipertansiyon olduğunu ortaya koydu. Hastaların kan basıncı uykuda apnelere bağlı büyüyen sempatik etkinliğin çoğalışına, kan oksijen bedelinin düşmesine bağlanıyor. Bu hastaların gece ve gün boyu tansiyonları yüksek olabiliyor. Bazı hastalar ise kumpaslı ilaç rehabilitasyonu almalarına karşın yüksek tansiyonlarının hakimiyet altına alınamadığından şikayet ediyor. Bu hastaların hakimiyetinin Uyku Apne Belirtiyi rehabilitasyonundan sonra basitleştiği biliniyor.

4. Pulmoner Hipertansiyon: Akciğer damarlarında sempatik etkinlik çoğalışı ve oksidatif stres sebebiyle damar cidarında yapı bozukluğu oluşup, tansiyonunun yükselmesi gidişatıdır. Uyku Apne Belirtiyi rehabilitasyonu ile düzeliyor. Ancak rehabilitasyon olmayan hastalarda, rehabilitasyonu çok güç olan soluk darlığıyla kendisini gösteriyor.

5. Diyabet: Apne sonrası büyüyen uyku ufalanmaları ve oksidatif stres bir müddet sonra insulin mukavemeti büyümesine neden olarak diyabet gelişimini basitleştiriyor. Bu vaziyet rehabilitasyon edilmezse glikoz hakimiyeti ve insülin mukavemetini makûs etkiliyor ve kan şekeri kumpassızlığının daha da çoğalarak hastalığın ağırlaşmasına neden oluyor.

6. Obezite: İştahı ve doyma isteğini tertip eden hormonların mekanizmasının bozulmasına yol açarak obeziteye neden oluyor. Bu hormonların oranları değiştiğinde şahısta önlenemez bir iştah çoğalışı ortaya çıkıyor. Ayrıca gece uyku bcan verilmesi de kilo çoğalışını basitleştiren bir başka ehemmiyetli etkeni oluşturuyor.

7. Erkeklerde empotans, bayanlarda cinsel gönülsüzlük: Libido kaybına neden olarak aynı zamanda cinsel yaşamı da negatif etkiliyor. Misalin erkeklerde empotansa iktidarsızlık neden olurken, bayanlarda ise cinsel gönülsüzlük ve orgazm eforluğuna yol açabiliyor. Uyku apnesinin cinsel ilişkide mesele yaratmasının değişik bir ehemmiyetli sebebi, hastaların uykuya meyilleri sebebiyle cinsel ilişkiyi sürdürememeleri.

Basınçlı hava üfleyen maske en tesirli çözüm

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Sadık Ardıç, Uyku Apnesi Belirtiyi’nda hangi rehabilitasyon usulünün uygulanacağına hastalığa yol açan nedenler ve sualin şiddeti göz önüne alınarak karar verildiğini söylüyor. Doç. Dr. Sadık Ardıç, Uyku Apnesi Belirtiyi için günümüzde birçok rehabilitasyon alternatifi olduğunu belirterek şu balakaları veriyor: “Rehabilitasyon, tıkanıklığa yol açan sebebin ortadan kaldırılmasıyla sağlanıyor. Misalin hasta şayet kiloluysa uzman eşliğinde perhiz yaparak ideal kiloya erişmesi isteniyor. Operasyon dışı usuller arasında en tesirli rehabilitasyon ise btümöründen basınçla hava üfleyen ve hastanın uyurken suratına taktığı maske aracılığıyla tesirli olan CPAP-BiPAP kesintisiz pozitif basınçlı hava makineyidir. CPAP daralan hava yollarında basınçlı hava girmesini sağlayarak, kullanıldığı müddet boyunca uyku Apne Belirtiyi’nu rehabilitasyon edebiliyor. Üst solunum yollarında tıkanıklığa neden olan daralmalar varsa, bunlar da işlemle düzeltilebiliyor. Misalin ileri derecede btümörün tıkanıklığı yapan btümörün etleri, radyofrekans usulüyle küçültülerek btümöründeki tıkanıklık ortadan kaldırılabiliyor. Mesele ortadan kalktığı için hastaların Uyku Apne Belirtiyi’da rehabilitasyon edilmiş oluyor.