Paylaş |
|
Tweet |
Beyaz kan hücresinden oluşan bir kanser cinsidir. Plazma hücrelerinin hakimiyetsiz çoğalışından kaynaklanan hastalığın belirtileri ve tedavi usulleri.
Multiple miyelom, kemik iliğinin kanseridir. Nedeni immün sistemde görevli beyaz kürelerin bir cinsi olan, plazma hücrelerinin hakimiyetsiz büyümesidir. Olağanda plazma hücreleri immünglobülün veya antikor ismi verilen bağışıklık sistemine ait maddeleri üretirler. Ancak, multiple miyelom da plazma hücreleri hakimiyetsiz bir şekilde artarlar ve çok fazla miktarda tek tip immünglobülin üretirler. Diğer cins immünglobülinlerde ise tehlikeli seviyede eksilme alana gelir; bu vaziyette hasta enfeksiyonlara karşı duyarlı hale gelir. Dahası, kanser hücreleri kemiklerde ve kemik iliklerinde bir araya gelerek, kemik dokusunu perişan eden urlar kitleler alana getirirler, bu gidişat kemiklerin zayıflamasına ve kırıklara neden olabilir.
Multiple miyelom, son derece nadir bir kanser cinsidir, Amerika Birleşik Devletleri De her 100.000 kişide 3-4 kişide görülür. Bu hastalıkta yaş önemli bir risktir, hastalık genelde 60 yaş civarında ortaya çıkar. Diğer risk etmenleri; ışınım, asbest, benzen ve pestisidlerdir.
Hastalığın ilk başlarında herhangi bir şikayet olmayabilir. Bununla birlikte multiple miyelom geliştikçe, aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:
Kemik sızıları, özellikle sırt, kaburga ve bazen de kollarda. Bu sızıların ortaya çıkabilmesi için miyelom hücrelerinin sayısı kemikte harabiyet oluşturabilecek kadar çok olmalıdırSık sık enfeksiyonlara yakalanmakHalsizlikKanamaların çoğalması, özellikle burun ve dişetlerindeVücutta kolayca çürüklerin alana gelmesiCiltte genel bir hissizlikCiddi böbrek şikayetleriTat duyusunun kaybolmasıBulantı ve kusmaZihin bulanıklığı
Tanının konmasında hekiminizin şüphelenmesi ve kan tahlilleri yönlendiricidir. Kanser hücrelerinin kemik iliğini işgal etmesine bağlı olarak, klasik kırmızı kan hücrelerinin üretimi eksilir ve hastada anemi anemi ortaya çıkar. Kan testlerinde ayrıca çoğalmış immünglobülinlerden dolayı protein miktarında çoğalış tespit etilir. 24 saatlik idrarda, hastalığa yönelik anormal proteinler saptanabilir.
Vücuttaki uzun kemiklerin, kafatası ve göğüs röntgenlerinin çekilmesi miyelom tanısının konmasında destekleyici bilgiler verir ve kemiklerdeki zayıflamayı ortaya koyar. Plazma hücrelerinin anormal derecede çoğaldığını ispatlamak için kemik iliği biyopsisi yapmalıdır. Olağanda plazma hücreleri kemik iliğindeki hücrelerin %5 inden daha azını teşkil ederler. Ancak miyelomlu hastalarda bu oran %10-%90 arasında olabilir. Tanısal emelle yapılan kemik iliği biyopsisinde, %30’dan fazla plazma hücresi tespit etilesi multiple miyelom tanısı koydurur.
Tanı konduktan sonra, kanserin yaygınlığını saptamaya yönelik testler yapılarak hastalığın evresi tespit etilmelidir. Aşamalama karışık bir işlem sayılabilir ve protein düzeyine, kalsiyum seviyelerine, böbrek fonksiyonlarına ve kemik zararına göre belirlenir. Aşağıdaki aşamalama, her klinik tarafından uygulanmıyor olabilir veya değiştirilerek uygulanıyor olabilir.
Safha – I: az miktarda kanseri hücresi bedene yayılmıştır ve hastada herhangi bir şikayet olmayabilir.Safha – II: yayılım birinci safhaya göre daha fazladır.Safha – III: çok sayıda kanser hücresi bedene yayılmıştır. Aynı zamanda anemi, kemik hücrelerinin imhasına bağlı olarak kan kalsiyum miktarının çoğalışı, üçten fazla kemikte tümöral kitle veya kanda M-protein ismi verilen protein miktarının çoğalışı olabilir.
Hastaların takribî olarak %15 i tanı konulduktan sonraki ilk üç ay içinde yaşamlarını yitirirler. Çoğu hastada ise hastalık 2-5 sene süresinde yavaş yavaş ilerler ve gidişatın aniden kötüleştiği bir yarıyılla sona erer.
Kişileri ışınım, asbest, benzen ve pestisidlerden gözeterek multiple miyelomalı hastaların sayısını bir miktar eksiltmek mümkündür.
Eğer hastada her hangi bir belirti şikayet yoksa tedavi hastalık ilerleyene kadar ertelenebilir, ancak hastanın genel gidişatı iyi değerlendirilmelidir.
Tedavi başladığında:
1 veya 2 sene süresince sürecek 4-6 haftalık ilaç tedavileri kemoterapi uygulanır. Bu tedavi ile hastaların %70 inde bir miktar iyileşme ve %10’unda bütün remisyon bütün iyileşme yarıyıli elde edilebilir.Belirli kemiklerin yakalandığı hastalarda ışınım tedavisi uygulanabilir.Ciddi enfeksiyonların oluşmasının engellenmesi için intravenöz damar içine immünglobülin verilebilir.Kemik iliği transplantasyonu. Bu tedavi 65 yaşın altındaki hastalarda ve özellikle hastalığın ilk başlarında fayda sağlayabilir.Ancak yukarıyada açıklanan tedavi usullerinden herhangi birinin hastaları bütün olarak tedavi edebileceği kesin değildir, ancak bu usuller hastaların uzun seneler yaşamasına katkıda bulunabilir.
Eğer sizde sık sık enfeksiyon gelişiyorsa, kemik sızısı, sık burun kanaması, minik bir kesik neticeyi uzun süreli kanama, kolay çürük yaradılışı ve anormal derecede halsizlik şikayetleriniz varsa vakit geçirmeden hekiminize başvuru edin. Özellikle 50 yaşın üzerindeki kişiler bu cins şikayetler mevzusunda dikkatli olmalıdır.
Multiple miyelomlu hastaların %29’u tanı konulduktan sonra 5 seneden fazla yaşamaktadırlar. Ancak multiple miyelomlu her hangi bir hasta için 5 senelik yaşam süresi, hastalığın evresine bağlıdır:
Safha I : %25 – %40Safha II : %15 – %30Safha III : %10 – 25