Meme kanserinde kesin tanıda ilk basamak

Günlük yaşantımızda alacağımız ihtiyatlar ve yapacağımız basit şeylerle çağın hastalığı kanserden korunmak ve tehlikeyi eksiltmek muhtemel Hematolojik Onkoloji / Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Necdet Üskent, daha nitelikli bir yaşam sürmeniz için yapmanız gerekenleri şu biçimde sıralıyor…

1. Sigara ve öteki tütün mahsullerini kullanmayın

Sigara ve öteki tütün mahsulleri, tüm kanser vefatlarının %30’undan mesuldür. Sigara kullananlarda akciğer kanseri büyüme oranı, kullanmayanlara göre 20 kat fazladır. Akciğer kanserlerinden vefatların takribî yüzde 90’ı sigara ilişkilidir. Ağız içi, baş breyin bölgesi, ses telleri, idrar kesesi ve yolları kanserleri ile pankreas kanseri de tütün kullanımıyla doğrudan ilişkilidir. Sigara kullananlarda meme kanseri tehlikeyi de yükselir.

2. İçkiyi miktarlı harcayın

Alkol doğrudan bir kanserojen olmamakla birlikte, aynı zamanda tütün mahsulleri kullananlarda üst solunum yolları, ağız ve yemek borusu kanserlerine neden olabilir. Özellikle alkol derecesi yüksek sert alkoller, tütündeki kanserojenlerle birleştikleri zaman doku bozulması daha süratli büyür. Primer karaciğer kanseri, içki siroz tabanında da gelişebilir. Bırakamıyorsanız, az ölçüde ve düşük içkili bira ve şarap gibi meşrubatları seçim edin.

3. Kilo almayın, hayvansal proteinleri, tütsülenmiş ve konserve besinleri tüketmeyin

Kilo almayın. İdeal kilonuzu gözetmeye çalışın. Yağlı ve yüksek kalorili besinlerden uzak durun. Hayvansal proteinleri ve özellikle kırmızı eti az harcayın. Tuzda uzun zaman bilave ettirilerek pişirilmiş, tütsülenmiş et mahsullerini ve yüksek ısıdaki ateşte barbekü yapılarak kömürleştirilen mahsulleri, nitrit gözetici ilave edilmiş konserveleri kullanmayın. Yağ ve yüksek kalori ile hayvansal proteinler; meme, sütun, uterus ve sütun kanseri tehlikesini artırır. Yüksek lifli besinler, sebze, meyve ve hububatlar ise kanser tehlikesini eksiltir. Lahana, karnabahar ve brokolide, allium bileşikleri kapsayan soğan ve sarımsakta yoğun olarak anti-kanserojen tesir vardır. Özellikle koyu yeşil yapraklı sebzeler, sarı ve koyu kırmızı renkteki meyvelerde, yeşil ve siyah çayda güçlü anti-kanserojen maddeler yer alır. Günlük 300 mg salisilik asitin sütun kanseri tehlikesini eksilttiği bilinmektedir.

4. Güneşten ve ışınımdan korunun

Solar ultraviyole ışınım; malign melanom, yassı hücreli kanser ve beksil hücreli kanser gibi ten kanserlerinin riskini çoğaldırır. Kanserojenik tesir ten hücrelerinin Deoksirübo Nükleik Asit’dene direk zarar verir. Ultraviyole ışınları gen değişinimlerine yol açarak da kansere neden olur. Tanı ve rehabilitasyon emelli iyonize ışınıma maruz kalan çocuklarda lösemi tehlikeyi, banal popülasyona göre daha fazladır. Günümüzde bilgisayarlı tomografilerde yeni teknolojiler kullanarak çekim süresi kısaltılmış ve ışınıma maruziyet 5-10 kat eksiltilmiştir. Yeniden de afaki ve çok sık çekimlerden kaçının. Magnetik TitreşimMR ile ise gösterilmiş bir tehlike yoktur.

5. Yaşadığınız etrafı iyi seçin ve denetleyin

Yaşadığınız etrafta, toprakta ve binada asbestoz olmamasına dikkat edin. Bazı coğrafi bölgelerde topraktaki asbest sebebi ile akciğer, akciğer çeperi ve karın çeperinde mesetelioma kanseri görülmektedir. Daha Önceki binalarda izolasyon emelli kullanılan asbest bir risk olarak varlığını sürdürmekte, binaların re-konstrüksiyonu sırasında asbeste maruziyet büyümektedir.

6. Biyolojik kanserojenlerden korunmak için aşı yaptırın

Hepatit B virüsü kronik karaciğer hastalığına ve karaciğer kanserine neden olabilir. B hepatit aşısı olarak, karaciğer kanserinden tamamıyla kurtulmak muhtemel. Rahim ağzı kanseri HPV isimli bir virüs tarafından oluşturulur. Cinsel yaşamın başladığı senelerden başlayarak erken yaşta aşılanmakla bu kansere karşı da korunmuş olunur. Midede yaşayan bir bakteri olan helicobacter pilori HP, kronik gastrite ve mide lenfomasına neden olabilir. HP gastriti tespit etildiğinde uygun antibiyotiklerle rehabilitasyon edilmelidir.

7. Hareket edin, kilo verin

Obezite ve menopoz sonrası şişmanlama meme kanseri için ciddi bir tehlike etmenidir. Kumpaslı egzersizler ve yürüyüş, hafif spor gibi fiziksel etkinlikler meme ve sütun kanseri tehlikesini eksiltir. ABD’de ilk adet yaşının giderek çok erken yaşlara kayması ve menopoz yaşının daha ileri yaşlara kalması neticeyi meme kanseri olayı çoğalmaktadır. Bu sebeple çocuklara egsersiz programları verilerek ilk adet yaşının geciktirilmesini kasteden milli programlar uygulanmaktadır.

8. Günde en az 8 saat uyuyun

Bağışıklık hormonları uykuda çoğalır. İmmün hücreler dinlenir. Aralıksız derin bir uyku, kumpaslı beslenme, stresten uzak huzurlu bir aile yaşamı, iş civarı dışında cümbüşlü hobiler edinmek ve iyi bir arkadaş etrafı, kumpaslı fiziksel etkinlik ile desteklenirse kanserden korunmak için optimal civar sağlanmış olur.

9. Erken tanıyı ciddiye alın

Senede en az bir defa check-up yaptırın. Hekime gitmek için kesinlikle hasta olmayı ve hastalığın belirtilerini bilave etmeyin. Unutmayın ki hastalığa ait belirtiler başladığında ve sizi hekime başvurmaya zorladığında, birçok kanser için çok geç olmaktadır. Rahim ağzı kanseri için her sene pap smear, meme kanseri için 40 yaş ile 50 yaş arasında 2 senede bir daha sonra senede bir yapılacak mammografi taramaları, 50 yaş üstü kolonoskopi ve gaitada saklı kan incelemeleri, sigara içenlerde akciğer bilgisayarlı tomografi taramaları ile kanserleri rehabilitasyon edilebilir erken düzeylerde tutmak muhtemel olabilir.