Böbrek Sıhhatini Koruma Yolları

Kaygılarınız Varsa Hekime Başvurun, Erken Tanı Ehemmiyetli

Kronik böbrek hastalıklarının en ehemmiyetli sebepleri; hipertansiyon, diyabet, böbrek taşları, enfeksiyonlar ve idrar akışının yavaşlamasına neden olan değişik gidişatlardır. Kalp ve damar hastalıkları, böbreklerin kanlanmasını bozarak böbrek yetmezliğini tetikleyebilmektedir.

Erken tanı rehabilitasyonun sürecini de basitleştiriyor ve böbreklerde kalıcı zarar gelişimini önlemek ve uzuv nakli lüzumunu eksiltmek açısından ehemmiyetlidir. Tanının gecikmesi ile halsizlik, bulantı, iştahsızlık ve bazen ateş biçiminde ortaya çıkan genel yakınmalar, böbreklerde geri dönüşümsüz işlev kaybına neden olmakta ve diyaliz rehabilitasyonu gerekmektedir. Hastalarda böbrek yetmezliği ve diyaliz rehabilitasyonu; kalp, beyin gibi değişik uzuvlarda istenmeyen tesirler yaratmakta, hastaların %50’si kalp-damar hastalıklarına, %20’si ise diyaliz rehabilitasyonunun yan tesirlerine bağlı olarak kaybedilmektedir.

Böbrek Hastalığının Teşhisinde En Çok Kullanılan Yöntemler

Kan ve idrar testlerine ek olarak; ultrason, kontrastlı-ilaçlı böbrek grafisi, manyetik titreşim görüntüleme MRG ve sintigrafik yöntemlerdir. 

En sık uygulanan yöntem olan ultrason ile böbreklerin yapısı, yeterince kanlanıp kanlanmadığı değerlendirilir fakat böbreklerin süzme işlevi değerlendirilemez. Böbreklerin süzme işlevinin sıradan olup olmadığı, ilaçlı böbrek filmi IVP, bilgisayarlı tomografi, gadolinum manyetik titreşim görüntüleri gibi kontrast madde ya da sintigrafi gibi radyoaktif madde uygulamalarından sonra alınan böbrek görüntüleri ile değerlendirilir. İleri yaştaki, diyabet hastası, idrar söktürücü ilaç kullanan ve yeterince akışkan alamayan hastalarda ise, kontrast maddelerin negatif tesirlerinin ortaya çıkma ihtimali yüksektir. Genel kural olarak kontrast madde uygulaması, süzme işlevi ileri seviyede eksilmiş kronik böbrek hastalarında seçim edilmemekte; ancak özel gidişatlarda hakimiyetli olarak uygulanabilmektedir. 

Sintigrafik Yöntemler Düşünülenin Aksine Zararsızdır.

İlaçlı görüntüleme yöntemlerinin IVP, BT ve hatta MRG aksine, sintigrafik görüntülemede kullanılan radyoaktif maddelerin böbrekler veya değişik uzuvlar üzerine negatif tesiri yoktur. Ciddi böbrek yetmezliği olan hastalarda da güvenle uygulanabilir; rehabilitasyon tasarlanması ve izlemi açısından değişik yöntemlerle elde edilemeyen balakalar verir. Damar yolu ile uygulanan ve böbreklerle bedenden atılan radyoaktif maddelerin bilinen ciddi yan tesirleri yoktur. Sintigrafik çalışmalar sırasında hastanın maruz kaldığı ışınım ölçüyü, genel inanışın aksine; yüksek olmayıp elde edilen balakaların verimi ile karşılaştırıldığında göz arkasını edilebilecek seviyededir. Radyonüklid görüntüler, böbrek damarlarında daralma, hipertansiyon veya diyabete bağlı enfeksiyonlar ve yapısal bozukluklar gibi böbreklerde zarar oluşturan hastalıkların ayırıcı tanısında ehemmiyetli rol oynamaktadır.

Sintigrafik görüntüler, uzuv nakli olgularında verici ve akdikeninin böbrek işlevlerinin değerlendirilmesi dışında; kalp, beyin, paratiroid bezi, kemikler gibi diyaliz rehabilitasyonundan negatif etkilenen uzuvların işlevinin ve yapısal bozukluklarının değerlendirilmesinde de klinisyene ehemmiyetli balakalar sunar. Nakil sonrası başarı sağlanmasında sintigrafik çalışmaların ehemmiyeti büyüktür. Nakil harekâtı evvelinde, vericinin böbreklerinin yapı ve işlevlerinin değerlendirilmesi, sıradan çalışan uygun böbreğin hastaya nakledilmesini sağlayacak ve böylece müşteriye nakledilen böbrekte istenmeyen muayenehane tabloların gelişimi eksilecektir.