Polen

Genel millet kitleleri arasında rağbet kazanan Mesir Macununun ulusun inanışlarına göre şu bereketleri olduğu söylenir: Macundan yiyen kimseyi bir sene süresince zehirli hayvanların sokmayacağına inanılır. Nevruz günü en ağır hastalar dahi yese iyi olurlar. Macunu yiyen gelinlik çağındaki kızların, o sene içinde evleneceklerine inanılır. Çocuğu olmayanların, bu macundan yedikleri taktirde çocukları olacaklarına inanılır. Çocuk hastalıklarına da bereketli olduğu söylenir. Mesir kelimeyi, seyir edilecek, dolaşılacak yer, gezinti yeri anlamına gelmekle beraber adını verdiği macundan dolayı apayrı bir anlam taşımaktadır.

Mesir Macunun Mucidinin 15. Asrın ikinci yarısında Denizli’nin Buldan İlçesine bağlı Sarı Mahmutlu köyünde doğduğu kabul edilen, soyu Haydar oğlu Kılıç Beyoğlu Mustafa’ya katlanan Merkez Efendi olduğu görülmektedir.
Merkez Efendi, Kanuni Sultan Süleyman’ın annesi Yavuz Sultan Selim’in eşi Hafza Sultan’ın eşinin hatırasına yaptırdığı cami ve külliyesinin başına atama edilir. Merkez Efendi burada bir de DARÜŞŞİFA yaptırılmasını ister.
Darüşşifanın inşasından kısa bir zaman sonra, Hafza Sultan hasta olur. Bu hastalığı Muslihiddin Merkez Efendi tarafından Mesir ile rehabilitasyon edilir. İsmini İbn-i Sina’nın mesr-o sitos ismiyle meşhur panzehrinden alan baharatlardan yapım edilen bu karışım taşıtıyla Hafza Sultan şifa bulmuştur.

Her yıl Darüşşifadaki fakir hastalar için Mesir hazırlanması, macunun Nevruz-ı Sultani de yapılması, Mesirin hekimbaşı gözaltısında pişirilmesi, artan macunun şehirdeki fukaralara dağıtılması biçimindeki koşullarla, tahminen 1540 senesinden itibaren millete Mesir Macunu dağıtılmaya başlamasıyla Mesir Şenlikleri de ortaya çıkmıştır. 21-22 Mart Nevruz-ı Sultani gününde saçılan macundan alabilmek için etraftan insanlar şehre akın etmişler ve Manisa’da sanki bir panayır oluşmuştur.

Mesir Macunu Baharat İçeriği

Mesir macunu, 41 çeşit şifalı nebat ve baharat karışımından yapılır. Bunların adları ve özellikleri şöyledir:

Anason: İştah açıcı ve karminatif olarak kullanılır.Çivit: Millet arasında kabakulak ve pnömorinde kullanılır. Çöpçün: Basur ve egzamada kullanılır.Çörekotu: Gaz söktürücü.Dar-ı fülfül: Öksürük kesici ve vücudu ısıtıcı olarak kullanılır.Hardal tohumu: İştah açıcı ve mideyi yatıştırıcı olarak kullanılır.Havlıcan: Öksürük kesici ve ağız kokusunu gidericidir.Hıyarşembe: Müshil olarak kullanılmaktadır.Hindistancevizi ve beşbase: Kaynatılmış suyu mide sızılarına iyi kazanç.Hindistan çiçeği: Hazım kolaylaştırıcıdır.Kakule: Lezzet verici, iştah açıcı.Kalbarda: Mide sızılarına iyi kazanç.Karabiber: Öksürük kesici, uyarıcı ve baharat olarak kullanılmaktadır.Karanfil: Ağız kokusunu giderici, diş çürüklerinde ve diş sızılarında kullanılır.Kebabiye: İdrar ve solunum yolları antiseptiği olarak kullanılır.Kimyon: İştah açıcı, gaz söktürücü ve terletici olarak kullanılır.Kırım tartar: Kaşıntılı ten hastalıklarında kullanılır.Kişniş: Gaz söktürücü ve iştah açıcıdır.Limon tuzu: Macunun fazla tatlı tesirini gevşetmek için kullanılır.Ma-i nefis: Kalıcı tatlılık sağlar.Meyan balı: Öksürük kesici, idrar çoğaldırıcı olarak kullanılır.Portakal kabuğu: Mideyi uyarıcı, koku verici olarak kullanılır.Revan kökü: Lokatif ve basur rehabilitasyonunda kullanılır.Safran: Çarpıntı giderici ve rahatlık verici.Sakız: Mideyi gevşetici ve soluk darlığında öksürük gidericidir.Sarı halile: İştah kesici olarak kullanılır.Sinameki: Müshil olarak kullanılır.Şamlı ve şaşlı: Kadın hastalıklarına iyi kazanç.Şeker: Macunun kıvamını veren ve tatlandıran ana maddedir.Rezene: Mide gevşetici ve gaz söktürücü.Tarçın: Kabızlığı ve karın sızılarını giderir.Tarçın çiçeği: Koku özelliği için kullanılır.Teke mersini: Macun terkibinin daha farklı kokması için kullanılır.Tiryak: İlk çağlardan beri her tasaya deva olarak kullanılan muhtelif maddelerden alana gelmiş bir terkiptir.Ud-ül-kahar: Diş sızısı ve diş nezlesine karşı kullanılır.Vanilya: Uyarıcı, olarak bilinir.Yenibahar: Kuvvet verici olarak macunlara konulur.Zencefil: Soluk darlığı, soğuk algınlığı ve astıma karşı kullanılır.Zerde çöp: Kuvvet verici ve mideyi koruyucudur.Zulumba: Mide rahatsızlıklarında ve basurda kullanılır.