Mide Ülseri ve Sebepleri

Reflü nedir?

Reflü geri kaçış demektir; mideden yemek borusuna özafagus, onikiparmak bağırsağından mideye kaçış gibi. Burada mevzumuz olan reflü ise mide içeriğinin geriye doğru yemek borusuna geçmesi demektir.

Reflünün sebebi nedir, nasıl oluşur?

Reflüyü kavramak için öncelikle yutmayı ve yemek borusu ile mide arasındaki kapak mekanizmasını kavramak gerekir. Yemek borusu ile mide arasında hakikat bir kapak olmayıp yemek borusunun son kısmında adalelerin kalınlaştığı, yutma dışında kapalı duran, kapak diyebileceğimiz bir geçiş noktası vardır. Yutma sonrası, yemek borusunun kasılmalarıyla lokma mideye doğru ilerletilir. Yutma harekâtı bu hududa gelince adaleler hafifler ve lokma mideye geçer.

Bu kapak mekanizmasının zayıflaması, mide içindeki basıncın çoğalması veya mide fıtığı olması gibi faktörler mide içeriğinin yemek borusuna doğru geri kaçmasına yol açar. Bu gidişata reflü denir. Gebelerde ve yaşlılarda reflü daha çok görülür.

Reflü hastalığı nedir?

Mideden yemek borusuna geri kaçan asitli akışkanlar yemek borusunda tahrişe özafajit sebep olur. Bu tahriş hastalarda bir kısım şikayetlere yol açar. Şikayet ortaya çıktığında reflü hastalığı olmuş demektir.

Reflü hastalığı hangi şikayetlere sebep olur?

Reflü şikayetleri bazen tipiktir, hastalığı hemen teşhis ettirir. Bazen de hastalık ile bağlantısız görülebilir. Tipik şikayetler genellikle yemeklerden sonra ortaya çıkan göğüste yanma, ağza acı su gelmesi ve yutma esnasında sızıdır. Tipik olmayan şikayetler de öksürük, ses kısıklığı, astım hamleleri, kronik farenjit ve göğüs ağrısıdır.

Bu şikayetleri olan herkes reflü hastası mıdır?

Reflü hastası olmayan bayağı şahıslarda da zaman zaman geğirme veya öne eğilme esnasında ağza acı su gelmesi ya da fazla yemek sonrası göğüste yanma görülebilir. Ama bu belirtiler her zaman reflü hastalığı olduğu anlamına gelmez.

Hangi vaziyette reflü hastalığı teşhisi konulur?

Teşhis için pek çok test olmasına karşın tipik şikayetleri olan bireylere göğüs yanması, ağza acı su gelmesi gibi reflü tanısı konulur ve hemen ilaç rehabilitasyonu başlanabilir. Ama teşhis için en uygun yöntem gastroskopidir. Gastroskopide yemek borusunda zarar görüldüğünde teşhis netleşmiş olur.

Gastroskopi yaptırmak koşul mıdır?

Teşhis için zorunlu olmasının yanında, reflünün yaptığı zararı değerlendirmek için de yapılır. Ayrıca rehabilitasyonu tasarlamak ve reflünün başka hastalıklarla ayrımını yapmak için koşuldur.

Şikayetlerin başka sebebi olabilir mi?

Olabilir. Reflüdekine benzer şikayetler, ülser, Barret özafajiti reflünün sebep olduğu şiddetli özafajit ve özafagus kanserinde de görülebilir. Gastroskopi ile bu hastalıklar birbirinden ayırt edilir.

Gastroskopide biopsi alınıyor mu?

Reflü özafajiti olan hastalar için biopsi yapmak koşul değildir. Ancak Barrett özafajiti varsa ya da başka bir hastalık görülürse biopsi yapılmalıdır.

Gastroskopi bayağı olsa bile reflü hastalığı var denilebilir mi?

Evet, endoskopi bayağı iken reflü şikayetleri varsa reflü hastalığı teşhisi konulabilir. Zira bazı hastalarda gastroskopide rastgele bir anormallik görülmezken hastanın şiddetli reflü şikayeti olabiliyor. Bu vaziyette de rehabilitasyon başlamak gerekir.

Başka teşhis yöntemi var mı?

Gastroskopi reflüyü teşhis etmekte kullanılan ilk yöntemdir. Ama başka yöntemler de vardır. Yemek borusunun içine mide akışkanının kaçışını 24 saat takip eden pH takibi, reflüyü tesbit etmek için en iyi yöntemdir. Ama şahıs bu aygıtı 24 saat yemek borusunda taşımak zorundadır.

İlaçlı akışkan ile yemek borusunun röntgen filmini sürüklemek de bir teşhis yöntemidir.

Reflü tespit edildikten sonra rehabilitasyonu nasıl yapılır?

Hastalığın şiddetine ve endoskopideki bulgulara göre seçim edilebilecek dört çeşit rehabilitasyon yöntemi vardır: yaşam tarzını değiştirmek, perhizi düzenlemek, ilaç rehabilitasyonu ve cerrahi rehabilitasyon. Bu rehabilitasyon yöntemleri basamak basamak uygulanabileceği gibi hastalık şiddetli ise doğrudan en üst basamaktaki rehabilitasyon da uygulanabilir.

Rehabilitasyon edilmezse ne olur?

Rehabilitasyonun emeli şikayetlerin ortadan kaldırılması, yemek borusundaki tahrişin düzenlenmesi ve tahrişin yol açabileceği değişik hastalıkların oluşmasını yasaklamaktır. Şayet rehabilitasyon edilmezse yemek borusunun tahrişi, dolayısıyla hastanın şikayetleri devam eder. Tahriş ilerledikçe yemek borusunda darlık gelişimi ve Barret özafajit gelişimi hatta kanserleşme olur.

Yaşam ve yemek kumpasında ne gibi farklılıklar yapmak gerekir?

Şayet yemekten sonra şikayetler çoğalıyorsa yemek içeriğini ve öğünleri düzenlemek gerekir. Baharatlı, asitli, içkili gıdalardan kaçınmak, fazla yememek gerekir. Gece şikayetleri olan hastalar uyumadan 3-4 saat evvel yemeyi kesmeli, yatağın baş tarafının yükseltilmesi ve sol yana doğru uyunması şikayetleri eksiltir.

Kilo vermek de şikayetlerin eksilmesine büyük katkı sağlar.

İlaçla rehabilitasyon ne zaman ve nasıl yapılıyor?

Yukarıyada saydığımız yaşam stilinde farklılıklar ve yemek farklılıkları şikayetlerin düzelmesini sağlamıyorsa ilaç rehabilitasyonuna geçmek gerekir. Bu hastalıkta kullanılan ilaçlar iki cinslidir. Bcerahatçisi yemek borusu ve midenin yüzeyini örterek tahrişi yasaklayan ve sızıyı eksilten ilaçlar, ikincisi midenin asit salgılamasını eksilterek hastalığı iyileştiren ilaçlar. İlk grup ilaçları genellikle hastalar kendiliğinden reçetesiz alırlar. İkinci grup ilaçlar bir hekim hakimiyetinde alınmalıdır ki rehabilitasyon edici özelliği bütün olsun.

Ne kadar müddet ilaç kullanmak gerekir?

Bu hastalık kronik ve zaman zaman tutuşmalarla gittiği için ilaç rehabilitasyonu da uzun süreli olmalıdır. Bunun için hekim hakimiyetinde ilaç kullanmak koşuldur.

Devamlı ilaç kullanmanın hasarı var mı?

Bu ilaçların uzun süreli kullanımında mide asit salgılamasında eksilme olsa da bunlar bireye hasar verecek derecede değildir. Uzun müddet ilaç kullanmaya bağlı kanser gelişimi ile alakalı negatiflik tesbit edilmemiştir.

Sadece bu ilaçlarla reflü düzelir mi?

Reflüsü olan hastaların %50-90’ı ilaç rehabilitasyonu ile iyileşirler. Ama hastalık tekerrür edebilir. Ayrıca hastalığın ilerlemiş olduğu vaziyetlerde ilaç rehabilitasyonu başarısız olabilir.

Şikayetler düzeldikten sonra reflü tekerrür eder mi?

Reflü hastalığı kronik bir hastalık olduğu için zaman zaman tutuşmalar olacaktır. Bu vaziyette de aynı rehabilitasyon yollarını kullanmak gerekir. Başka Bir Deyişle yemek farklılıkları, ilaç rehabilitasyonları yine uygulanır.

Bu ilaçlarla şikayetler düzelmezse ne yapmak gerek?

Hastalığın şiddetine göre basamak rehabilitasyonu ile de iyileşme olmazsa operasyonla rehabilitasyon etmek gerekir. Bazen endoskopideki bulgular hastalığın doğrudan operasyonla rehabilitasyon olmasını gerektirecek kadar ileri olabilir.

Endoskopide ayrıca mide fıtığı varsa rehabilitasyon nasıl değişir?

Reflü hastalarının çoğunda mide fıtığı hiatal herni da bulunuyor. Bu vaziyette rehabilitasyon için doğrudan operasyon, daha uygun bir rehabilitasyon alternatifidir. Zira fıtık ilaçla düzelmez; reflünün devam etmesine sebep olur.

Ne zaman operasyon olmak gerekir?

Şu vaziyetlerde reflü için değişik rehabilitasyonlar sınanmadan doğrudan operasyon olmak gerekir: ilaç rehabilitasyonuna yanıt alınmazsa, tutuşmalar sık oluyorsa, reflü sebebiyle negatif gidişatlar darlık, Barret özafajiti, kanser gibi büyürse, yemek borusu alt kısmındaki kapakta noksanlık varsa, reflü yanında fıtık da varsa ve hasta genç ise 50 yaşın altı.

Operasyon yapılmazsa ne olur?

Şayet hastalığın şiddeti operasyon olmayı gerektirdiği halde operasyon yapılmazsa uzun müddet yüksek dozda ilaç kullanmak gerekir. Ama bu vaziyette rehabilitasyon başarısı düşüktür. Ayrıca yemek borusunda darlık, Baret özafajiti ve kanser gelişimi gibi vaziyetlerde operasyon koşuldur, ilaç rehabilitasyonu yapılmaz.

Operasyonda ne yapılıyor?

Operasyonun emeli yemek borusunun mide ile birleştiği yerde yeni bir kapak mekanizması oluşturmaktır. Böylece mide içeriğinin yemek borusuna kaçması yasaklanır. Bu emeli sağlamak için midenin geniş kısmı yemek borusunun çevresine sarılır ve çözülmemesi için yakalatılır. Şayet şahısta mide fıtığı hiatal herni da varsa bu fıtık deliği tamir edilir.

Kaç çeşit operasyon var?

Operasyonda yapılan harekât aynı olmakla beraber sarih ve kapalı laparoskopik biçiminde iki yöntem vardır.

Sarih mı kapalı mı operasyon daha iyidir?

Reflü operasyonunun sarih ve kapalı yapılması arasında, hastalığı rehabilitasyon etme başarısı bakımından fark yoktur. Ama sarih yöntemle reflü operasyonu yapmak hem daha güç hem de hasta açısından daha rahatsız bir harekâttı. Günümüzde bu operasyon kapalı yöntemle yapılıyor. Kapalı yöntem laparoskopi operasyonu kolaylaştırdığı gibi hasta açısından da büyük kolaylıklar getirmiştir.

Operasyon sonrası şikayetler düzelir mi?

Operasyon ile hastaların %90’ının şikayetleri kısa zamanda düzelir. Uzun yarıyılda ilaç rehabilitasyonuna göre operasyon üstündür. Operasyonun yeterince başarılı olmadığı bireylerde ilaç rehabilitasyon ilave etmek gerekir.

Operasyon sonrası ilaç kullanmak gerekir mi?

Özellikle operasyondan sonra şikayetleri yeterince düzelmeyen bireylerde ilaç kullanmak gerekir. İlaç kullanma süresi bazen kısa bazen de uzun olabilir.

Herkes operasyon olabilir mi?

Hastalığın rehabilitasyonu için operasyon uygun görülmüş bireylerde operasyonu yasaklayacak başka bir hastalık yoksa herkes operasyon olabilir. Özellikle genç bireylerde reflü operasyonu daha çok önerildiği için bu şahısların operasyon olmasına mani hastalıkları daha azdır. Kilolu olmak operasyona mani değildir. Kilolu şahısların zayıflama sonrası operasyon edilmeleri daha uygundur.

Başka hastalığa bağlı skleroderma gibi reflü varsa rehabilitasyon nasıl olur?

Bu vaziyette tabî ki altta uyuyan hastalığı rehabilitasyon etmek gerekir. Yoksa doğrudan reflü rehabilitasyonu başarısız olacaktır. O surattan hastayı değerlendirirken reflü sebebini iyi belirlemek gerekir.

Operasyon günlük hayatı nasıl değiştirir?

Operasyondan sonra bazen yutma veya geğirme güçlüğü olabilir. Reelinde bu güçlük biraz da kastedilen bir gidişattır. Bunların büyük kısmı 3-6 ay içinde düzelir. Yeme içme kumpasında ve değişik faaliyetlerde bir farklılık olmaz.

Sağlık Kurumunda kaç gün kalınır, ne zaman işe dönülür?

Sağlık Kurumunda 1-2 gün kaldıktan sonra hastalar evine döner, bir hafta istirahat sonrası işlerine başlayabilirler.

Operasyonun sakıncaları var mı?

Operasyon esnasında yemek borusunun veya midenin delinmesi, yara yerinin iltihaplanması gibi istenmeyen gidişatlar olabilir. Bunların ayrıca rehabilitasyonları yapılır.

Başka rehabilitasyon yöntemleri var mıdır?

İki yeni yöntem vardır: radyofrekans ile yemek borusunun mideye açıldığı kısmın daraltılması ve endoskop ile bu bozulmuş kapak kısmına dikiş atılması. Ancak bu yöntemler yeni olduğu için ya neticeleri henüz bütün alınmamıştır ya da başarısı henüz istenen seviyede değildir.