Endüstri Geliştikçe Kadınlar Kanser Oluyor

Asap-damar ve başkaca bir hayli kritik uzuv ile dolu bu bölgelerin cerrahisinde uzmanlaşmış olmak, bu bölgelerin anatomik bilgisine hâkim olmayı gerektirir.

Baş-boyun cerrahisi uygulamalarına misal olarak guatr cerrahisi ve birliktesi boyundaki hastalıklı dokuların arınılması, tükürük bezlerinin cerrahileri, gırtlak kanseri cerrahileri verilebilir.

Kulak-Burun-Boğaz Hastalıkları Uzmanı, Op. Dr. Mazhar Çelikoyar, baş-boyun kanserlerinin insanda görülen ve vefata sebebiyet veren kanser cinslerinin içinde en sık karşılaşılan 5. cins kanser olduğunu dikkat topluyor…

Gırtlak kanserleri, tiroid kanserleri bu bölgede en sık görülen kanserler arasındadır. Surat cildi kanserleri, tükürük bezi urları, dil kanseri, dudak kanseri, kısaca bu bölgedeki her doku cinsinin bir kanseri olabilir.

Belirtileri Nelerdir?

Bir kanser bulunduğu yere göre bulgu verir. Gırtlak kanseri ses kısıklığına veya soluk darlığına yol açabilir. Tiroid kanseri, boyunda beliren bir şişlik, bir yumru olarak kendini gösterebilir. Ağızdaki bir yara, dudakta iyileşmeyen bir yara, surat cildindeki kabuklu veya renkli bir sihrime, sinsi bir burun akıntısı bir kanser işaretçisi olabilir.

En Güç Sual: Neden Kanser Oluruz?

Bugün kanser gelişiminde altta uyuyan sebeplere dair kapsamlı bilgi sahibiyiz. Ancak;

Gırtlak kanseri gelişiminde sigara içiminin başrol oynadığı söylenebilir. Sigara sadece gırtlak kanserinde değil, ağız içi ve boğaz kanserlerinde de ehemmiyetli bir sebepsel role sahiptir.Ağız içi kanserlerinde yoğun tütün-sigara kullanımının kanserleşme tehlikesini birleşik olarak daha da artırıcı bir tesiri vardır. Ağız bakımının ilgisizliği, çok sayıda çürük dişin varlığı, kimyevi olarak insan vücudu ile geçimsiz maddelerin diş dolgularında kullanılmış olması, etraf dokuları devamlı yaralayan tırtıklı sert yaradılışlar da ağzı içi kanserlerine yol açabilmektedir.Yutak kanserlerinde son senelerde sıklığında apaçık çoğalış kollanan bir neden, HPV enfeksiyonlarıdır, bu mikroplar cinsel yolla taşınmaktadırlar.Surat cildi kanserlerinde güneşe fazla maruz kalınması en ehemmiyetli neden kabul edilmektedir.Tiroid kanserlerinde ışınımın ehemmiyetli bir tesiri olduğu bilinmektedir.Genel olarak, insan sıhhatine, vücuduna hasarlı olduğu öğrenilen sigara gibi, devirici tesirlere sahip tutumlar veya uygulamalar kanser gelişimine yol açabilirler.

Kanserler Nasıl Rehabilitasyon Edilirler?

Dr. Çelikoyar kanserin rehabilitasyonunda bir hayli ayrı uzmanlık alanının beraber çalışması gerektiğini belirtiyor: Baş-boyun kanserlerinde bu orkestrasyonu sağlayan şahıs bir baş-boyun cerrahı olacaktır. Rehabilitasyonlar, esasen cerrahi, ışınla rehabilitasyon, daha seyrek olarak kemoterapi ve bazen de bileşik rehabilitasyonlar biçiminde gerçekleşecektir.

Baş-boyun kanserli hastaların çoğunluğu ilk bulgularla bir Kulak-Burun-Boğaz uzmanına müracaat etmiş olmalıdır. Bir Hayli defa tanı koymak için ilk taşıt kuşkulu dokudan parça almaktır. Endoskopik muayene ile bitirilmesi gereken bu evreden sonra eldeki bilgilere göre ikinci aşamaya geçilir. Birinci aşamayı, başka bir deyişle hastalığın isminin konmasını izleyen ikinci düzeyde ise hastalığın cinsine göre ileri tahlillerle hastalığın yaygınlığı, bir başka deyişle aşamalandırması yapılacaktır.

Endoskopik Muayene De Demektir?

Endoskopik muayene denince akla sıklıkla gelen yemek borusu-mide ve bağırsaklara bakılması olmaktadır. Oysa endoskopi “içeriye bakmak” demektir. Bugün teknolojinin bizlere sunduğu imkânlarla çok ince kanalların içine bile girip bakmak, hatta aynı biçimde işlemler, operasyonlar yapmak imkânlı vaziyete gelmiştir.

Endoskopik Muayene Nasıl Yapılır?

Baş-boyun endoskopilerinin ehemmiyetli bir kısmı hastanın oturduğu yerde yapılabilir. Çoğu defa rastgele bir anesteziye gerek kalmayacaktır. Burunun ve burundan girilerek burun artta yer alan geniz boşluğunun muayenesi kolay, fakat ehemmiyetli bilgiler veren bir endoskopidir. Dilin dışarı çıkarılması ile dilin artta yer alan alt boğaz kısımları, yutak, gırtlağı görüntüleyebilen endoskoplar vardır. Baş-boyun kanserlerinin varlığının tespit etilmesi halinde üstteki endoskopik muayenelere ek olarak bronkoskopi ve ösefagoskopi alt solunum yolları ve yemek borusunun endoskopik muayeneleri yapılması tasarlanabilir. Bronkoskopi ve ösefagoskopi, uyuşturma veya yattırma gibi anestezi tekniklerinden birinin uygulanmasını gerektirirler.

Neden Endoskopik Muayene Olmam Gerekiyor?

Kanserli dokunun köken aldığı yerin tanımlanması kadar yaygınlığı, komşu uzuvların etkilenme vaziyeti, kısaca kanserin o bölgede yaptığı tahribat incelenmesi gereken bir gidişattır. Ayrıca, baş boyun kanserlerinin bir kısmında aynı anda ikinci bir kanser odağına da tesadüfülebilmektedir. Bu ihtimal sebebiyle hastaların tanı anında ve daha sonraki hakimiyetlerindeki muayenelerinin endoskopik yapılması gereklidir.

Endoskopiyle Tahliller Biter Mi?

Ne yazık ki hayır! Hastalığın cinsine göre doktorunuz ek analizlere gerek dinleyecektir. Bazı kan incelemeleri kaçınılmaz olarak yapılacaktır. Kan incelemeleri baş-boyun kanserlerinde hemen hep genel vaziyetin hakimiyeti emellidir; başka bir deyişle kansere özgü kan incelemeyi henüz söz mevzusu değildir. Muayeneyi tamamlayıcı işlemler sıklıkla röntgenler, bilgisayarlı tomografi, ultrasonografi, MR, sintigrafi, PET olacaktır.

Bu tahlillerle hastalığın derinlemesine tesirleri incelenecek, yaygınlığı, uzak yayılımları hakkında bilgi sahibi olunacaktır. Bu düzeyde bilgileri toparlayan doktorlar aralarında görüşme ihtiyacı dinleyebilirler. Tıbbi bilgi birikimi ve kendi tecrübeleri ışığında hastalarının seçimlerine de büyük özen gösteren doktorlarca rehabilitasyon tasarıyı oluşturulacaktır.

Kanser Rehabilitasyon Tasarıyı?

Kanserli yaşam uzun ve meşakkatli bir yolculuğa benzetilebilir. Herkesin, başka bir deyişle hastanın kendisinin, yakınlarının ve sağlık görevlilerinin tamamının ortak emeli bu sürecin en az külfetli biçimde geçirilmesi ve imkânlıysa kanserden kurtulmaktır. Bu bahtta katedilecek yollarla alakalı öncelikle kapsamlı bilgi sahibi olmakta verim vardır.

Kanserden kurtulma kısmetine yapılacak rehabilitasyonlar arasında baş-boyun kanserleri için cerrahi rehabilitasyonlar ilk sırayı meblağlar. Misal vermek gerekirse, surat cildindeki bir kanserin rehabilitasyonu için o dokunun çıkarılması ve sonra da en uygun biçimde onarılması gerekecektir. Ancak, bir hayli baş boyun kanseri için ışın rehabilitasyonu da çok tesirli bir alternatif oluşturmaktadır. Bugün gırtlak kanserlerinin rehabilitasyonunda ışın rehabilitasyonunun payını gitgide artırdığına şahit olmaktayız. Kimi zaman tek ana usulle cerrahi, ışın rehabilitasyonu veya ilaçla rehabilitasyon ile rehabilitasyon yeterli olurken, kimi zaman daha tesirli rehabilitasyon gerekmekte, bu sebeple bileşik rehabilitasyonlar yapılabilmektedir. Rehabilitasyon sıralaması, seçimi, rehabilitasyon sonrası negatif büyümeler olması halinde çözüm üretilebilmesi, rehabilitasyon sonrası izlem, rehabilitasyon sırasında veya sonrasında destek hizmetlerin teşkilatlanması kapsamlı bir altyapı ile iyi bir planlamayı gerekli kılmaktadır.

Günümüzde baş ve boyun kanserleri rehabilitasyon edilebilmekte ve hastalarımız hayatlarına uzun seneler devam edebilmektedir!

Sağlıklı bir hayat sürebilmeleri için hastalar yakından izlenmekte ve aralıklarla kanserin nüksetme işaretlerine bakmak için bazı laboratuvar ya da görüntüleme testleri istenmektedir.

Baş ve boyun kanseri olan hastaların ciğerlerinde veya baş ve boyun bölgelerinde kanser nüksedebilir. Bu surattan rehabilitasyon sonrasında yakından takip edilir. Nüksetmeler en çok rehabilitasyondan sonraki 2 sene içinde olur. Bu sebeple rehabilitasyon edilmiş olan hastalar ilk 2 sene her bir kaç ayda, izleyen senelerde ise, ura ait bir ize tesadüfülmediği takdirde daha az sıklıkla muayene edilirler. Hastaların hakimiyetleri tanımlanmış aralarla yapılıyorsa da, hastanın ya da etrafının dikkatini sürükleyen rastgele bir negatiflikte gecikmeksizin doktoruna müracaat etmesi istenir.

Boyundan ışınımla veya tiroid operasyonu ile rehabilitasyon edilmiş birisi için, tiroid işlevlerine bakmak emeliyle kan testleri gerekebilir.

Radyoterapi, kemoterapi ve cerrahi tekniklerdeki büyümelerle, hastanın reel kanserini hakimiyet etme-rehabilitasyon etme-hastayı kanserden kurtarma oranları çoğalmıştır. Ancak, baş, boyun ya da akciğerde ikincil kanser gelişimi halen ehemmiyetli bir risktir.

Bir Hayli çalışma göstermektedir ki hastanın yaşam niteliği rehabilitasyondan sonraki ilk bir kaç ay makûslaşmaktadır. Bundan sonrasında ise, şayet hasta sigarayı vazgeçmişse, işler iyiye gitmektedir. Bir sene içinde bir hayli hasta büyük oranda iyi ve mutlu hissetmektedir.

Baş Ve Boyun Kanserinden Sonra Yaşam Stilimde Nelere Dikkat Edeceğim?

Bir çok insan için, kanser teşhisi geçmişte hiç düşünmedikleri bir biçimde sağlıklarına odaklanmalarına destekçi olur: “Sizi daha sağlıklı hale getirecek şeyler var mı?” “Belki daha iyi beslenmeyi ya da daha çok egzersiz yapmayı düşünebilirsiniz”. “Tütünü vazgeçebilirsiniz.” “Tütün vazgeçtirme ve koçluk servisleri tütünü tamıyla vazgeçme şansınızı çoğaldırabilir.” “Stres seviyenizi hakimiyet altında yakalamak dahi işe yarayabilir.” “Kalan yaşamınız için pozitif tesirleri olacak farklılıklar yapmayı düşünmek için şimdi iyi bir zaman.” “Daha iyi sezeceksiniz ve daha sağlıklı olacaksınız.”

Kanser rehabilitasyonundan sonra yapılabilecek en iyi şeylerden biri sağlıklı yemek yeme alışkanlığını devreye sokmaktır. Sağlıklı besin çeşitlerini artırmak gibi ufak farklılıkların uzun süreli tesirleri azımsanmayacak orandadır. Sağlıklı bir kiloya gelmek ve orada kalmak, sağlıklı beslenmek, bir hayli sağlık faydasının yanı gizeme kanser tehlikesini de eksiltir.

Unutmayalım ki; tütün kullanımı, baş ve boyun kanserleriyle sarih bir biçimde iletişimlidir. Bu surattan sigara ve içki kullanmamak kanserin nüksetme tehlikesini eksiltebilir. Rehabilitasyon vaktince sigara içmek rehabilitasyonun da tesirini eksiltir. Bu sebeple sigarayı vazgeçmek çok ehemmiyetli bir faktördür. Sigarayı vazgeçmek öteki kanser tehlikelerini eksiltir. Ayrıca, iştahı sıhhati de iyileştirir.