Derin bir uyku çekmenin 20 yolu

Uzun uçak yolculuklarıyla yaşanan zaman dilimi farklılığı ve değişik vardiyalarda çalışma neticeyi ortaya çıkan jetlag/shiftlag hastalığının, beyindeki iki uyku hakimiyet merkezinin arasındaki geçimin bozulması neticeyi oluştuğu bildirildi. 

Uyku Merkezlerinin Geçimi Bozuluyor

Amerikalı bilim adamları, bedenin alışkın olduğu ışık koşullarının değişmesi, gündüz ile gecenin karışması halinde, beyinde derin uyku aşamasını hakimiyet eden merkez ile REM uykusunu hakimiyet eden merkezin birbiriyle geçimli çalışmalarının bozulduğunu tespit etti. 

Alman Bild der Wissenschaft mecmuasındaki habere göre, araştırmayı yürüten Washington Üniversitesi bilim adamlarından Horacio de la Iglesia, alışkın olduğu zamanlarda karanlık ve aydınlığı yaşamayanlarda bu iki merkezin ritminin bozulduğunu, merkezler arasındaki senkronizasyonun tamamen kaybolduğunu belirtti. 

Asap Hücreleri Saatleri Şaşırtıyor

Araştırmada, derin uykuyu idareyen merkezin takribî iki günde basmakalıp çalışma ritmine dönebilirken, REM uykusunu hakimiyet eden merkezin basmakalıp çalışma kumpasına dönebilmesinin en az bir hafta sürdüğü görüldü. 
Fareler üzerinde deney yapan bilim adamları, farelerin uyku kumpasını, Paris’ten New York’a uçan bir insanın yaşadığı zaman dilimi farkı oranında değiştirdi. Beyindeki, derin uykuyu hakimiyet eden merkez yeni uyku kumpasına oldukça ivedi geçim sağlarken, REM uykusunu idareyen merkez uzun vakit eskiki uyku kumpasına göre çalışmayı sürdürdü ve 6-8 gün sonra tekerrür öteki merkezle senkronize çalışmaya başladı. Bu vakit zarfında uyku düzeylerinin ise tamamen birbirine girmiş olduğu görüldü. 

Bilme ve Konsantrasyon Meseleleri Yaşanıyor

“Bir grup asap hücresi Paris saatinde olduğunuzu, bir başka grup asap hücresi ise New York saatine göre yaşadığınızı söylüyor. Başka Bir Deyişle manevi olarak bütün bir geçimsizlik yaşanıyor” diyen de la Iglesia, bu vaziyetin hem insan sıhhatini hem de performansı negatif etkilediğini belirtti. 

Vardiyalı çalışanların kalp hastalığına ve kansere tutulma olasılıklarının kumpaslı saatlerde çalışanlara oranla daha yüksek olması ve jetlag yaşayanların bilme ve konsantrasyon meseleleri yaşaması negatif tesirlere misal teşkil ediyor.