Şeker hastalarına ramazan ayında uyarı

İshal, büyümekte olan ülkelerde sık tesadüfülen ve dünya genelinde 5 yaş altı vefat sıralamasında perinatal hastalıklar alt solunum yolu enfeksiyonlarından sonra 3. sırada yer alan ehemmiyetli sağlık sorunudur.

Çocuklardaki ishal faktörleri arasında en sık sebep viral hastalıklar, viral ishaller arasında da en sık neden % 40-60 oranında rota virüs ishalleridir.

Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Sevinç Tugay, rota virüsü ile alakalı balakalar verdi.

Rota virüs ilk olarak 1973 senesinde Avustralya da belirlenmiştir. 7 ayrı grubundan, insanlarda hastalık yapan 3 grubu vardır; “A,B, C grupları”. Çocuklarda en sık A grubuna bağlı ishaller gözlenir. En sık sonbahar sonu Aralık-Ocak ile ilkbahar ortalarında görülmekle birlikte, senenin her yarıyılında da olabilir. Özellikle hijyen şartlarının iyi olmadığı etraflarda rota virüs ishalli bir şahsın dışkısı ile kolaylıkla etrafa yayılabilir. Bu şahsın değdiği kapı kolları, telefon, asansör düğmesi, oyuncak, bardak gibi çok muhtelif taşıtlarla etraftaki bireylere kolaylıkla bulaşabilir. Yapılan çalışmalar virüsün kuru yüzeylerde 6-60 gün arasında canlı kalabildiğini tespit etmiştir.

En Fazla Hangi Yaş Grubu Etkilenir?

Rota virüse bağlı ağır ishaller sıklıkla 3 ay – 2 yaş arasındaki çocukları tesirler.

3 aydan evvelki bebekler anne sütünden geçen antikorlar sayesinde korunurlar.

Çocuklar hayatlarının ilk 2-3 senesinde kesinlikle rota virüs ishalini tutulurlar ve bu virüse karşı antikor oluştururlar.

Tüm dünyadaki çocukların %95 i 3-5 yaşına kadar senede 1 milyondan fazla çocuğun vefatından mesul olan bu virüsle tanışırlar.

Rota virüsle karşılaşmış olmak daha sonraki enfeksiyon hücumlarının daha hafif geçirilmesini sağlar.

Rota virüs ishali ince barsakları etkileyip, akışkan ve elektrolit emilimini bozması; kusma ve ishal ile bedendeki akışkan elektrolit balansını bozarak ciddi akışkan kaybına neden olması sebebiyle ehemmiyetlidir.

Bu sebeple ishale bağlı sağlık kurumuna uyuyuşlarda ilk sırada yer almaktadır.

Enfeksiyon belirtileri temastan sonraki 12 saat ile 4 gün arasındadır. Çoğunlukla 1-3 günlük kuluçka vaktinin ardından aniden kusma başlar.

Olayların yarısında ateş eşlik edebilir. 5-8 gün müddet ile sulu ishal, hafif ateş, kusma, mukavemetli iştahsızlık bazen üst solunum yolu enfeksiyonu bulguları öksürük, btümörün akıntısı şeklini kollanır.

Prematürelerde genellikle ağır ishaller biçiminde seyredebilir.

Tanı için yapılan dışkı incelemesinde kan ve akyuvar yoktur, bazı olaylarda dışkıda az sayıda alyuvar tespit edilirken gaitada saklı kan da pozitif çıkabilir.

Dışkı kültüründe faize olmaz. Rota virüs antijen testi ile kısa müddette tanı konulmaktadır. Dışkı yoluyla hastalık boyunca virüs atılır hatta bulguların düzelmesinden sonra 2-3 gün daha dışkıda rota virüs tespit edilebilir. Bu surattan berişicilik en az 1 hafta devam eder.

Rota virüs enfeksiyonunun rehabilitasyonu yalnızca akışkan elektrolit dayanağından ibarettir antibiyotik verilmesi afakidir.

Anne sütü alan bebeklerde sık sık emzirilmesi önerilir.

Ağızdan akışkan alabilirse piyasada hazır bulunan şeker -tuz solüsyonları ORS önerilir.

Probiyotikler barsaktaki viral etmenlerin barsak duvarına yapışmasını, artmalarını, zehirli maddelerin tesirsiz hale getirilmesini sağlamak emeliyle kullanılabilir.

Ağır akışkan kayıplarında ise yatırılarak serum rehabilitasyonu yapılmalıdır. Az yağlı ishal perhizi az ve sık beslenme önerilir.

Rota Virüsünden Nasıl Korunmalıyız?

Rota ishalinden korunmanın en faal yolu hijyenin kaidelerine uymaktır. Sık sık eller yıkanmalıdır. Son senelerde geliştirilmiş aşılar da hastalığın önlenmesinde çok ehemmiyetlidir. Aşıların ilk dozları 6 hafta ile 3 aylık yarıyılda uygulanmalıdır.