KENE ISIRIĞI VE KIRIM-KONGO HEMORAJİK ATEŞİ

*Oksiyürler

İplik inceliğinde, sarımtırak beyaz renkte, boyları iki milimetre ile bir santimetre arasında değişen ve dışkı ile atılabilen bağırsak asalaklarıdır. Hastalık, oksiyür yumurtalarının ağız yoluyla alınması ile bulaşır. Yumurtalar dişi oksiyürler tarafından makat çevresine vazgeçilir. Makatta kaşıntı olmaya başlar. Çocuk kaşındığı zaman tırnak aralarına giren yumurtalar bir şey yerken ağız yoluyla tekerrür bağırsaklara erişir. Kız çocuklarında faize uzvuna kaçan yumurtalar ve oksiyürler akıntılara neden olurlar.

Rehabilitasyon:

*Oksiyürlerle çaba ilaçlarla yapılır.

*Hekim, tam aile azalarına aynı rehabilitasyonu uygular.

Korunma:

*Çocukların tırnaklarının kısa kesilmesi

*Kaşınmamaları için uyarılmalı

*Tuvaletten çıktıktan sonra ve oyundan geldikten sonra eller kesinlikle sabunla yıkanmalı

*İç çamaşırları yıkanırken kaynatılmalıdır.

*Askarisler

Oksiyürlerden daha riskli asalaklardır. Boyları 15 ila 40 santim arasında olduğu için, bunlara ulus dilinde “bağırsak solucanları” ismi verilir. Dişi solucanların yumurtaları dışkı ile atıldığından bu hastalık insan gübresi ile sulanan sebzelere bulaşır. Ham olarak, hele yıkanmadan, yenen sebzelerle beraber ince bağırsağa erişen yumurtalar, burada açılarak larvayavru haline kazançlar. Larvalar bağırsak çeperini delerek kana karışırlar. Kan dolaşımı ile akciğerlere kadar kazanç; cerahatlere neden olurlar. Askarisler, safra kesesine kadar eriştikleri takdirde sarılık ortaya çıkar.

DİKKAT: Askarisler yumurtlamak için tekerrür bağırsaklara dönerler. Bazen yumrular halinde birleşerek bağırsak tıkanmalarına yol açarlar.

Rehabilitasyon:

Askarislerin rehabilitasyonu da oksiyürlerde olduğu gibi ilaçla yapılır ve rehabilitasyon tam aile azalarına uygulanır.

Korunma:

*Sebzeler olası mevki ham olarak yenmemeli; yeneceği zaman bol su ile yıkanmalıdır.

*Bunda da pakliğe son derece dikkat edilmeli; çocuklara paklik alışkanlığı kazandırılmalıdır.

*Tenyalar:

Tenyalar, askarislerden daha uzun olup boyları 4 ila 10 metre arasında değişmektedir. Başları toplu iğne büyüklüğünde, gövdeleri yassı halkaların birbirine ilave edilmesi ile oluşmuştur. Tenyaların varlığı, bu parçaların koparak dışkıya karışması neticeyi anlaşılır. Tenya yumurtaları da yeniden dışkı ile atılır. Yumurtalar büyükbaş hayvanların bedeninde konaklar veya larva haline dönüşürler. Dolayısıyla, insana da bu hayvanların etiyle bulaşır. İyi pişmemiş yahut ham olarak yenen etlerle insan bedenine girer; bağırsaklarda yerleşirler. Tenyalar salgıladıkları zehirli maddelerle organizmayı tesirler, muhtelif rahatsızlıklara neden olurlar.

Belirtileri:

*Dışkıda tenya parçalarına tesadüfülmesi

*Baş dönmesi, karın sızısı, kusma, ishal ve devamlı açlık duygusu

Rehabilitasyon:

*Tenyaları düşüren özel ilaç kullanılarak rehabilitasyon edilir.

*Çengelli Kurtlar

Beyaz ya da sarımtırak renkte olan çengelli kurt, 8 milimetre ile 1,5 metre arası boydadır. Yumurtaları pis sularda büyür, dolayısıyla çocuklara pis sulardan geçer. Onikiparmak bağırsağında yerleşir ve artarlar. Kan emerek beslendiklerinden bir vakit sonra anemi ve sindirim sistemi bozukluklarına neden olurlar.

Rehabilitasyon:

Hekim hakimiyetinde ilaçla rehabilitasyon edilir. Yukarıyada geçen paklik kaideleri kuşkusuz burada da geçerlidir.

*Kedi-Köpek Parazitleri

Kedi, köpek, tavşan gibi evcil hayvanların bağırsaklarında büyüyen bazı solucan tiplerinin dişileri, yumurtalarını bu hayvanların dışkısına vazgeçerler. Dışkı ile dışarı atılan yumurtalar çevreye dağılırken; aynı zamanda hayvanların tüyleri arasına da girerler. Çocuk onları severken tırnak aralarına geçer; oradan da yemek yerken ağız yoluyla bağırsaklara ulaşırlar.

İnce bağırsaklara açılan yumurtalar, kurtçuklarva halinde kalıp büyümezler. Bağırsak zarlarını delip kana karışırlar. Kan yoluyla karaciğer, akciğer, beyin çeperi ve göz gibi hayati ehemmiyet taşıyan uzuvlara yayılırlar.

DİKKAT:Rehabilitasyon ile süresinde hasarsız hale getirilmeyen asalak larvaları, yerleştikleri dokularda kalıp kireçleşirler. Kireçlenmeleri halinde operasyondan başka derman yoktur. Erken müdahalelerde ilaç rehabilitasyonu yeterlidir.

Korunma:

Asalak taşıma olasılığı olan ev hayvanları ilaçlanmalı, pakliklerine dikkat edilmeli ve süresinde aşıları yaptırılmalıdır.