Gözlerden Beyine, Eklemlerden Mideye…

Konuttaki içeriğini bilmediğiniz kremleri ayağınızda kullanmayın!

Ayak bileği burkulması hemen hemen hepimizin başından geçmiştir. Kışın kardan, buzdan, yazın da topuklu ayakkabıyla yürümekten, halı sahada maç yapmaktan dolayı ayaklarımızda burkulmalar oluyor. Ancak bu burkulmaların takatini konutumuzda senelendirdiğimiz kremlerle değil, hekime giderek aramamız gerekiyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Özgür Çetik ayak burkulmalarında kullanmak üzere birçok bireyin evinde bulunan bu kremlerin ve jellerin hasarlı olduğunu belirterek, sebebini şöyle açıklıyor:

“Konutta ecza dolabınızda bulunan, daha evvel ne emelle verildiğini andırmadığımız yıpranmış krem veya jelleri netlikle kullanmayınız. Bu kremlerin verimden çok hasarı olabilir. Hem şişlik ve ağrınızı artırır hemde iyileşme vaktinizi geciktirir.”

Ortopedide rehabilitasyon emeli ile ‘ısıtma’ tesirli ve ‘ödem’ çözücü olmak üzere iki değişik tip krem kullanıldığını, ancak ayak burkulmalarının rehabilitasyonunda ödem çözücü kremlerin seçim edildiğini belirten Doç. Dr. Özgür Çetik, “Biz hastalarımıza rehabilitasyon emelli olarak ödem çözücü krem verirken, ısıtma tesirli kremleri ileri yaşlarda eklem kireçlenmelerinde kullanıyoruz. Hekim önerisi olmadan akut burkulmalarda ödem çözücü yerine ısıtıcı krem kullanıldığında bilekteki şişlik ve ağrı çoğalıyor, rehabilitasyon güçleşiyor” diyor.

Bir Kere Burkulduysa Bir Kere Daha Burkulma İhtimali Fazla

Daha evvelden ayak bileği burkulmuş ve beceriksiz rehabilitasyon görenlerde ikinci ve üçüncü kere ayak bileği burkulmasının daha yüksek oranda görüldüğüne değinen Dr. Çetik, burkulmanın kimlerde daha sık görüldüğünü şöyle sıralıyor:

• Adale gevşekliği olanlar

• Bağ yetmezliği tesbit edilenler

• Isınmadan spora başlayan acemi sporcular

• Yüksek topuklu ayakkabı giyen kadınlar

Ayak burkulması alana geldiğinde bireyin sıklıkla ayak bileğinin içeri dönmesi neticesinde ayak bileğindeki yan bağlar yaralanıyor. Ayrıca daha az sıklıkta ayak bileği kemiklerinde kırıklar ve eklem yüzeyinde kıkırdak zararı da ortaya çıkabiliyor. Ayak bileği burkulmalarını tıbbi olarak safha 1, safha 2 ve safha 3 olarak üçe ayırdıklarını söyleyen Doç. Dr. Özgür Çetik, burkulmaların evrelerini dikkat topluyor:

Burkulmanın Evreleri

Safha 1’de Esnek Bandaj Ve Dinlenme Yetiyor

Ayak burkulması Safha 1 olarak adlandırıldığında bağlarda kopma olmuyor, ancak esneme görülüyor, bağ etrafında su bir araya gelmesi ödem oluyor.

Rehabilitasyonu: Bu vaziyette hastanın ayağına esnek bandaj sarılıyor, istirahat etmesi ve çok yürümemesi öneriliyor. Ayak bileğini 48 saat müddetle sırtüstü uyuyarak, kalp seviyesinden yukarıya kaldırarak uyuması isteniyor. Bu yapıldığında ayağın da şişmesi yasaklamış oluyor. Aynı zamanda buz uygulamasına da devam etmek gerekiyor. Buz cilt üzerine dolaysız uygulandığında buz yanığı oluşacağından, ince bir beze ya da havluya sararak uygulamak oldukça ehemmiyetli. Buz uygulamasını iki gün müddetince iki saatte bir 15’er dakika yinelemek fayda sağlıyor. Genellikle üç hafta içerisinde iyileşiyor.

Safha 2’de Bağların Bir Kısmı Yırtılıyor, Ama Kendiliğindene İyileşiyor

Safha 2’de bağlar kısmi olarak yırtılıyor. Tetkik neticesinde ayak bileğinde gevşeklik olduğu tespit etiliyor.

Rehabilitasyonu: Bireyin yaralanmasının derecesine göre kısmi olarak alçı- atel veya özel ayak bileklikleri uygulanabiliyor. Bu sayede hastanın ayak bileğinin hareketsiz kalarak bağların iyileşmesi süratlendirilmiş oluyor. Ayrıca ödem çözücü ve ağrı kesici ilaçlar veriliyor. Şayet hasta yeterli zamanda istirahat ederse iyileşme süresi 3-6 haftayı buluyor.

Safha 3’de Kendiliğindene İyileşme Muhtemel Olmuyor, Operasyon Gerekiyor

Safha 3’de bağ koptuğundan kendiliğindene iyileşmesi muhtemel olamıyor.

Rehabilitasyonu: Safha 3’teki ayak burkulmasında, kopan bağın tamir edilmesi gerekebiliyor ya da başka yerden bağ alıp nakletmek sözkonusu oluyor. Bağ bütün koptuğundan ayağın operasyon sonrası iyileşmesi daha uzun sürüyor.

Nasılsa Geçer Deyip Konutta Bilave etmeyin

Ayak burkulmalarında yıpranmış kremler ve jellerin kullanılmasının dışında, geçmesini bilave edip hekime gitmemek de bazı meselelere yol açabiliyor. Doç. Dr. Özgür Çetik, “Ayak bileği burkulmalarında belki geçer umuduyla birkaç gün konutta beklenebiliyor. Oysa zaman kaybetmeden doktora başvurulması gerekiyor. Bu yarıyılda hastanın düzeyine bakılmadan buz uygulanması gerekli, buz uygulaması şişliği ve ağrıyı eksiltiyor. Burada ehemmiyetli olan en az 48 saat dinlenmek ve ayağı yere basmamaktır” diyor. Ayağın kalp seviyesinden yukarıyada yakalanmasının sebebini açıklayan Dr. Çetik, “Ayak kalp seviyesinden altta olduğunda kan basıncı çoğaldığı için yaralanan dokuya akışkan firariyi olur, şişme çoğalır, şişme de ağrıyı artırır. Uyur pozisyonda ayak altına iki yastık konulması yeterlidir” diye konuşuyor.