Paylaş |
|
Tweet |
Çoğunlukla ağır hastalıklar sebebiyle rehabilitasyon gören hastalarda ortaya çıkan deliryum : nerede olduğunu karıştırma, refakatçilerini tanımama, absürt sapan konuşma…
Psikiyatri uzmanı Prof. Dr. Kemal Arıkan, deliryumun bireyde dikkat ve hafıza gibi öğrenişsel işlevler ile tavırlarda bozulma ile sonuçlanan, süratli ve dalgalı seyirli bir tablo olduğunu ve sıklıkla ağır bir tıbbi hastalık sebebiyle sağlık kurumunda uyumakta olan hastalarda ortaya çıktığını belirtti.
Deliryum, bireyde dikkat ve hafıza gibi öğrenişsel işlevler ile tavırlarda bozulma ile sonuçlanan, süratli ve dalgalı seyirli bir nöropsikiyatrik tablodur.
Deliryum hastaları uyku cingözlük sisteminde bozulma fazla uyarılmışlık ya da sakinlik, gündüz uykuluğu, gece ise ajitasyon-hareketlilik, dikkat-hafıza işlevlerinde gerileme ve likeni bozuklukları hayal görme, bireyleri karıştırma sergilerler. Hastalar sıklıkla nerede olduklarını karıştırırlar, absürt sapan görüşebilirler, refakatçilerini tanıyamayabilirler, hiddetli ve fobili görünürler.
Deliryuma sebebiyet veren hastalıklar sıklıkla beynin dışındaki uzuvlarla ilişkili tıbbi hastalıklardır örn. karaciğer sirozu, ciddi kalp noksanlığı, solunum sisteminin ciddi hastalıkları, ileri seviyede anemi, vücudun büyük travmaları, büyük operasyonlar, ağır enfeksiyonlar gibi. Daha ender olarak içki, bazı durgunlaştırıcılar, ilaçlar ve beynin ilk hastalıkları örn. ensefalit denilen beyin irini deliryum nedenidir.
Deliryum sıklıkla altta uyuyan tıbbi hastalığın ciddiyetini gösteren bir belirti olarak kabul edilmelidir. Öte taraftan deliryum, hastaların emelsiz tavırları ve buna bağlı rehabilitasyon geçimsizlikleri sebebiyle tıbbi hastalıkların rehabilitasyonunu güçleştirebilir.
Deliryum sıklıkla altta uyuyan tıbbi hastalığın galibiyetle rehabilitasyonunu takiben geriler ve iyileşme meyli gösterir. Deliryum tıbbi rehabilitasyona geçimin sağlanabilmesi ve şahsın yanlışlıkla kendisini yaralaması cinsinden tehlikelerin eksiltilmesi emeliyle antipsikotik denilen ilaçlar kullanılarak hakimiyet altına alınır.
Her deliryum olgusunda, şahsın hangi tıbbi nedenle deliryum yaşadığının incelenmesi ilk öncelik taşıyan bir husustur. Bu sebeple muhtelif kan muayeneleri ve görüntüleme usullerine müracaat etilmelidir.