Siyatik (Siyatalji)

Hünerlerinize Güvenin

Bir odaya doğru yürüyüp içeri girerken oraya niçin gittiğinizi unuttuğunuz oluyor mu? Yaş ilerledikçe belleğin de zayıflamaya başladığını varsayarız hemen. Oysa bu yalnızca yaşlıların değil gençlerin de başına gelebilir.

Uzmanlar, hakikatte bir mesele olmasa da yaş ilerledikçe beyinsel maharetlerimiz mevzusunda güven yitirdiğimizi belirtiyor. Bunun neticeyi olarak dış dayanaklara gereksinim dinler, otomobilimizin navigasyonuna, cep telefonumuza uyarıcısına müracaat etir hale geliyoruz.

Oysa kendi kapasitemizi zorlamadığımız sürece zekasal marifetlerimizin düşüşünü süratlendirmiş oluruz. Başka Bir Deyişle şayet kapıda durup oraya niçin gittiğimizi anımsamaya çalışıyorsak bundan belleğimizi azıcık daha zorlamamız gerektiği neticesini çıkarmalıyız.

Kulaklarınızı Koruyun

Duyularımızdan izole olmak beyni negatif tesirler. Misalin duyma kaybı beyni lüzumlu bir uyarıcıdan yoksun vazgeçtiği ve dikkat mevzusunda ekstra yük oluşturduğu için beyindeki gri doku kaybına neden olur. Bir araştırmada, duyma kaybının altı senelik bir yarıyılda yosunu eksilmesi tehlikesini yüzde 24 oranında artırdığı görüldü.

Yaş ne olursa olsun duyma kabiliyetini negatif etkileyebilecek etkenlere dikkat etmek gerekir. Günde yalnızca 15 saniye yüksek sesli rock müziği dinlemek duyma duyusunu zarara uğratmak için yeterlidir. Aynı biçimde günde 15 dakika saç kurutma cihazı kullanmak da sesleri idrak eden hücrelere hasar verir. Duyma meseleniz olduğunu düşünüyorsanız daha fazla ilerlemeden hekime müracaat etmek en doğrusudur.

Dil Veyahut Çalgı Bilin

Zihni kuvvetlendirmek için müracaat etilen beyin jimnastiği programları ve bulmacaların faydaları hudutludur. Oysa yabancı bir dil veyahut yeni bir çalgı bilmek beyni daha fazla çalıştıracaktır. Her iki aktiflik de bir hayli hünerin bir arada kullanılmasını gerektirir. Yeni notaları ve sözcükleri bilirken hafıza egzersizi, dikkat, duyumsal yosunu ve motor hakimiyet gibi bir hayli kabiliyet devreye girer.

Bu cins faallikler belleği çevikleştirecek ve faydaları ileri yaşlarda da görülecektir. Geçen sene yapılan bir araştırmada, müzisyenlerde bunama demans ihtimalinin rastgele bir çalgı çalmayan insanlara mukayeseyle yüzde 60 daha az olduğu görüldü. Başka bir araştırma ise yabancı bir dil konuşmanın Alzheimer hastalığını beş sene geciktirdiğini gösteriyordu.

Kendinizi bu biçimde zorlamak en azından mevcut hünerlerinizi daha iyi görmenizi sağlayacaktır. Şayet yaptığınız iş bu cins faalliklere başlamanıza izin vermeyecek kadar yoğunsa yeniden de kısmetli sayılırsınız; zira uyarıcı ve dikkat gerektiren işler beyin eforunu gözetmeye dayanakçı olur.

Abur Cuburdan Kaçının

Obezite beyne bir hayli istikametten hasar verebilir. Damarlarda kolesterol birikmesi beyne giden kan akışını hudutlar ve iyi çalışması için gereken gıda ve oksijenden yoksun vazgeçer. Ayrıca asap hücreleri nöronlar insülin hormonu seviyesine karşı fazla duyarlıdır.

Kumpaslı bir biçimde şekerli ve yüksek kalorili yiyeceklerle beslenme halinde insülin sinyalleri kesintiye uğrar ve zincirleme tepkimelere ve beyinde hasarlı plakların birikmesine neden olur.

Omega-3 gibi yağ asitleri, D ve B12 vitaminlerinin yaş ilerlemesiyle alakalı beyin zararlarını eksiltici tesiri vardır. Akdeniz perhiziyle beslenen yaşlıların kendilerinden 7,5 yaş daha genç insanlarla aynı algısal kabiliyetlere sahip olmasının sebebi budur.

Spor Yapın

Aslında beyin ile beden arasında ayrım yapmak doğru değildir. Beyni gözetmenin en tesirli yollarından biri de fiziksel etkinlikle vücudu kuvvetlendirmektir. Böylece beyne kan akışı çoğalacağı gibi, asap hücreleri arasındaki iletişimleri sağlayan proteinler de harekete geçecektir.

Yürümek ve aerobik gibi hafif egzersizlerden ağırlık kaldırma ve beden geliştirmeye kadar her türlü fiziksel etkinliğin her yaşta verimi olduğu kanıtlanmıştır.

Sosyalleşin

Beyni gözetmenin en iyi yollarından biri de sosyalleşmek, kalabalığa karışmaktır. İnsanlar sosyal varlıklardır ve dostlarımız ve akrabalarımızın beyni uyarıcı tesiri vardır; yeni deneyimler sınamamızı, stresten ve yeisten kurtulmamızı sağlarlar.

70 yaşındakiler üzerinde 12 sene süresince yapılan bir araştırmada, sosyal olarak daha etkin olan insanlarda yosunu eksilmesi ihtimalinin yüzde 70 oranında düştüğü görülmüştür. Başka insanlarla kumpaslı iletişim halinde olmak belleği ve dikkati gözettiği gibi zekasal operasyonların da genel olarak daha süratli yapılmasını sağlıyor.

Kısacası sıhhatli beslenme, uyarıcı fiziksel etkinlikler ve iyi bir dost etrafı sıhhatli ve mutlu bir yaşam sürmenin gizemi olduğu kadar beyin eforunu gözetmek açısından da ehemmiyetlidir.