Paylaş |
|
Tweet |
Herkes hayatında bir kere de olsa baş ağrısı meselesiyle karşılaşmıştır. Çoğu zaman ciddiye alınmayıp hemen ağrı kesici kullanılmasına neden olan baş ağrıları hakikatinde sanıldığı kadar kolay olmayabiliyor.
Acıbadem Kocaeli Sağlık Kurumu Nöroloji Uzmanı Dr. Hakan Şilek baş ağrısı tipleri, bulguları ve rehabilitasyonları hakkında bilgi veriyor.
Başınız kesintisiz ağrıyor ve artık bu ağrılarla baş etmekte zorlanıyor musunuz? Ağrı kesici en yakın arkadaşınız olduysa şikayetiniz kolay bir ağrıdan çok daha aşırısı olabilir. Zira kolaymış gibi görünen baş ağrıları çoğu zaman ciddi hastalıkların habercisi olabiliyor.
1-GERİLİM TİPİ BAŞ AĞRISI
BULGULAR: Primer baş ağrısı grubuna giren gerilim tipi baş ağrısı aynı zamanda en yaygın olarak görülen baş ağrısı tipi .Bu ağrı grubunda beyinde rastgele bir zarar bulunmuyor baş ağrısı başka bir sebebe bağlı olmuyor ve nörolojik muayenede bilgiler tamamen bayağı görünüyor.Gerilim tipi baş ağrısı sürükleyen hastaların bir hayliyi bu tip baş ağrısında hekime müracaat etmek yerine kendi kendilerine kullandıkları ilaçlarla ağrılarını geçiriyor.Bu ağrı, beyin hücrelerinin başka bir deyişle nöronların arasındaki bağlantı bozukluğundan kaynaklanıyor.Bu bağlantı bozukluğundan dolayı boyun ve kafa üzerindeki tam adaleler kasılıyor.Hafif ve orta şiddetli izleyen gerilim tipi baş ağrısı başta ağırlık ve sıkma olarak kendini gösteriyor.Ağrıyı tetikleyen nedenler arasında stres uykusuzluk ve çalışma civarı yer alıyor.
REHABİLİTASYON: Gerilim tipi baş ağrılarının rehabilitasyonunda bazı hastalarda kolay ağrı kesiciler adale rahatlatıcılar yada gevşetici kaygı giderici antidepresanlar kullanılabiliyor.Rehabilitasyon kimilerinde iki hafta kimilerinde ise 1 sene sürebiliyor.Bu hastalığın rehabilitasyonunda psikolojik terapiler ve hafifleme teknikleri de kullanılıyor.Hafifleme teknikleri özellikle ilaç kullanmayan hastalarda pozitif neticeler sağlıyor.
2-MİGREN TİPİ BAŞ AĞRISI
BULGULAR:Migren tipi baş ağrıları değişken özellikler gösterse de kriterleri çok net oluyor. Bu hastalarda nörolojik muayene ve beyin görüntüleme bayağı görünüyor. Migren tipi baş ağrısında tanıyı koymak için hastadan alınan bilgi ehemmiyet taşıyor. Hastalar çoğunlukla yarım tek taraflı baş ağrısından şikayet ediyorlar. Ağrının yeri değişiyor, orta ve çok şiddetli zonklamalı ağrı olabiliyor. Birliktesi bulantı görme bozukluğu, puslu görüntü ya da siyah noktalar gibi aura denilen bulgular da görülebiliyor. Koku, ses ışığa hassasiyet gibi rahatsızlıklarla çok şiddetli baş dönmeleri yaşanabiliyor. Teşhis için bu bulgulardan ikisinin olması ve ağrının en az 2 saat sürmesi yeterli oluyor.
REHABİLİTASYON: Migrenin iki rehabilitasyon alternatifi bulunuyor.Birincisi saldırı rehabilitasyonu. Saldırı rehabilitasyonunda muhtelif ilaçlar kullanılıyor. Bazı hastalarda şiddetli migren saldırıyı iki kez ya da üç günde bir olabiliyor. Hasta ağrıyı uzun süreli yaşıyorsa ikinci başka bir deyişle gözetici rehabilitasyon uygulanıyor. Bunalım ve epilepsi ilaçlarıyla çok sık gelen migren saldırıları hakimiyet altına alınabiliyor. Migren tamamen ortadan kalkmıyor fakat rehabilitasyonda ağrıların şiddetinin eksiltilmesi ve ayda bire indirilmesi amaçlanıyor.
3.PARAKSİSMAL HEMİKRANİA
BULGULAR : Migrene benzeyen vasküler tipi baş ağrısı, beynin en uçtaki kılcal damarlarının rahatsızlığında ortaya çıkıyor. Migren ayda bir kere ya da 3 saatlik çok şiddetli bir saldırı biçiminde geliyor ve çoğu zaman tek saldırıyla bitiyor. Oysa paroksismal hemikrania 2 saatten daha kısa sürüyor fakat başladığında gün içinde onlarca kez tekerrür edebiliyor. Saldırı olarak iki hafta ya da 2 ay sürekli sürebiliyor.
REHABİLİTASYON:Hastadan detaylar çok iyi alınmazsa migren sanılarak bu doğrultuda rehabilitasyon uygulanabiliyor. Ancak migren rehabilitasyonu uygulandığında netice alınamayabiliyor. Paroksismal hemikrania rehabilitasyonu indometazin standart başlangıç tedavisidir.
4-KÜME TİPİ BAŞ AĞRISI
BULGULAR : Primer gruba giren bu tip baş ağrılarına erkeklerde daha fazla rastlanıyor.Genellikle emin sezonlarda ortaya çıkıyor ve hasta evvelki senelerde aynı aylarda da bu ağrıyı yaşamış oluyor. Çok şiddetli yarım baş ağrısı gözde kızarıklık alında terleme göz kapağının düşmesi baş ağrısının olduğu tarafta burun akıntısı bulgular arasında yer alıyor. Gün içerisinde 4-5 saldırı halinde geliyor ve vahim dayanılmaz şiddetli ağrılar şekline izliyor. Bireyden bireye değişmekle birlikte en az iki hafta sürüyor. Bu vakit içinde hasta ağrı sebebiyle bitkin düşüyor.
REHABİLİTASYON: Küme tipi baş ağrısında önleyici rehabilitasyonlar uygulanıyor.Çok sık tesadüfülen bir baş ağrısı tipi değil ama migrenle karışabiliyor ve bu gidişatta normal migren rehabilitasyonundan netice alınamayabiliyor.
5-TRİGEMİNAL NEVRALJİ
BULGULAR: Trigeminal nevralji hastanın hayatını güçleştiren bir ağrı tipi.Hastalarda
Şimşek çakmasına benzeyen vahim bir ağrı oluşuyor. Batıcı 1-2 saniye süren bu ağrı vurup kaçma biçiminde yaşanıyor.Genelde gözün etrafında alt dudakta üst çenede hemen dişlerin üzerindeki yerlerde görülüyor.Gün içerisinde suratlarca kez tekerrür ediyor.
REHABİLİTASYON: Hastalığın rehabilitasyonu oldukça güç ve çoğunlukla uzun süreli bir rehabilitasyonu gerektiriyor. İlaçla galibiyet oranı yüzde 60-70 oranında oluyor. Bazı hastalarda cerrahi usulleri de uygulamak gerekebiliyor. Bu hastalara beyin görüntülemesi beyin MRG ve bilgisayarlı tomografi tahlili öneriliyor. Zira trigeminal nevralji MS hastalığı veya beyin uru bulgusu da olabiliyor ya da anevrizma neticeyi ortaya çıkabiliyor.
6-İNTRAKRANYAL HİPOTANSİYON
BULGULAR: Beyin damarları kendiliğinden bir akışkan üretiyor ve beyin kafatasında bu akışkanın içinde yer alıyor Rastgele bir sebeple bu akışkan eksildiğinde baş ağrısı ortaya çıkıyor. Beyindeki akışkan belden akışkan alma operasyonu sonrasında azalabiliyor.Boyun ya da beldeki fıtığın büyük olup beyin çeperini ya da omurilik çeperini yırtması neticesinde ağrı görülebiliyor. Beyin omurilik akışkanı değişik damar boşluklarında sızıyor ve buda çok şiddetli baş ağrılarına neden oluyor.
REHABİLİTASYON: İntrakranyal hipotansiyonda hasta uyuduğu zaman baş ağrısı eksiliyor, ayağa kalktığında keskin hale geliyor. Uyandığında ise vahim bir baş ağrısı başlıyor.Bu hastalarda beyin MRG çoğu zaman bulgu vermeyebiliyor.Ağrının rehabilitasyonu için yatak istirahati ve bol akışkan harcanması öneriliyor. Şayet baş ağrısı iki haftadan fazla devam ederse akışkanın sızdığı yeri bulmak gerekiyor. Bu yer bulunduğunda hastanın kendi kanı alınıp enjekte ediliyor. Kandaki pıhtı oraya yapışıyor ve sızmayı durduruyor. Bu baş ağrısı tipinde bazı ilaçlar da kullanılıyor.
7.YANLIŞ İLAÇ KULLANIMINA BAĞLI BAŞ AĞRISI
BULGULAR: İki aydan fazla müddetle her gün ya da gün fazla rastgele bir ağrı kesici alındığında bu tip baş ağrısı görülüyor. Özellikle migrenli hastalarda ağrı kesici kullanımı üç ay devam ederse ağrılar başlıyor. Hasta bu ağrının da migren baş ağrısı olduğunu ve bu sebeple geçmediğini düşünüyor.
REHABİLİTASYON: Rehabilitasyon için ağrı kesicinin kullanımının kesilmesi işe yarıyor. Zira bu aynı zamanda bağımlılık anlamına da geliyor. İlaç alımı menedilen hasta emin bir vakit vahim baş ağrıları ile karşılaşabiliyor.Fakat sabırlı olduğunda birden ortadan kalkıyor. Genelde bu iki hafta vakit zaman alıyor. Bu süreçte uzun uzun yatması ve bol akışkan harcaması gerekiyor.
8-SİNÜZİT BAŞ AĞRISI
BULGULARI: Sinüzit baş ağrılarının büyük bir kısmı migren ya da gerilim tipi baş ağrısı oluyor. Genelde burun ve geniz akıntısıyla beraber seyrediyor. Özellikle grip yarıyılında bu ağrılar daha sık görülüyor. Sinüzit baş ağrısının tanısında çoğu hastanın kan incelemeleri bayağı bedellerde olabiliyor kafa röntgeninde de bulgulara rastlanmayabiliyor. Sinüzit tanısında en alıngan muayene tomografi sayılıyor.
REHABİLİTASYON :Doğru antibiyotik rehabilitasyonuyla iyileşme gerçekleşiyor.
9.TEMPORAL ARTERİT:
BULGULAR: Şakak bölgesindeki temporal atardamarların cerahati neticeyi ortaya çıkan ve daha çok yaşlılarda görülen romatizmal bir ağrı tipi. Tanısı erken konulmadığında âmâlığa neden olabiliyor. Ağrı tek taraflı ve şakaktan başlıyorsa şakak bölgesi duyarlıysa hastanın romatizma ağrısı varsa kan muayenelerinde sedimantasyon ve SRP bedelleri de yüksekse bu tip ağrıdan şüpheleniliyor.
REHABİLİTASYON : Hastalığın tanısı için biyopsi yapılıyor ve kortizon rehabilitasyonuna başlanıyor.
10-MENENJİT BAŞ AĞRILARI:
Yakın zamanda ateşli hastalık geçirmiş antibiyotik rehabilitasyonundan netice alamamış ağrı kesicilere cevap vermeyen şahıslarda ensede sertlik seziliyorsa kesintisiz devam eden baş ağrısı şuur fluluğu, bulantı uyku hali ve kusma varsa, boynu sağa sola döndürmede zorlanıyorsa menenjite bağlı baş ağrısından şüpheleniliyor. Ağır grip ağır bakteriyel enfeksiyon ya da kronik veremli hastalarda da görülebiliyor.
REHABİLİTASYON: Tanısı güç bir hastalık ve erken tanı konulmadığında vefata bile neden olabiliyor.Beyin görüntüleme tomografi MR ve belden akışkan misali alınarak tanı konuluyor.Laboratuar sonucunu beklemeden antibiyotik rehabilitasyonuna başlanıyor.
11-MENSTRÜEL MİGREN
Bu migrenin değişik migren baş ağrılarından farkı yok, yalnızca bazı bayanlarda menstrüel başka bir deyişle adet yarıyılında görülüyor. Adet evvelinde gelen ağrı 4 ya da 5 gün sürebiliyor. Adet yarıyılında zati gergin olunduğu için bu ağrılar hayatı negatif etkiliyor. Bu ağrı için gözetici rehabilitasyonlarla beraber hormon tertip edici rehabilitasyon da uygulanıyor.
3 TEKLİF İLE BAŞ AĞRILARINI ENGELLEYİN
Düzenli uyuyun
Stresten uzak durun
Sağlıklı Beslenin