Paylaş |
|
Tweet |
Özellikle çocukluk döneminde görülen kızamık, kabakulak, kızamıkçık hastalıklarının önlenmesi için vurulan aşıların mümkün yan tesirleri ve aşı evveli hakimiyet listesi.
Kızamık, ateş, döküntü, nezle, öksürük ile gözlerde ağrı ve kızarıklığa neden olan ciddi ve çok bulaşıcı bir viral hastalıktır. Kızamık bazen, zatürree gibi riskli karmaşıklıklara neden olabilir. Hastalığa tutulan 2000 çocuktan takribî bir tanesinde beyin cerahati görülmektedir. Bu biçimde etkilenen her on çocuktan birisi hayatını kaybetmekte ve dördünün beyninde kalıcı zarar oluşmaktadır.
Kızamık, hastalanan bireyin öksürme ve hapşırması sırasında çıkan tükürük damlacıkları aracılığıyla geçebilir. Çocuklarda, kızamık hastalığından birkaç sene sonra SSPE olarak adlandırılan ender bir sağlık meseleyi ortaya çıkabilir. Süratli bir biçimde beyni yıkım eden SSPE, her zaman öldürücüdür.
Kabakulak, ateş, bas ağrısı ve tükürük bezlerinin iltihaplanmasına neden olur. Bazen beyni çevreleyen çeperde iltihaplanmaya yol açar. Ancak, hastalığın kalıcı yan tesirleri ender olarak görülmektedir. Bu hastalık ayrıca kalıcı sağırlığa da neden olabilir.
Kabakulak, hastalanan bireyin öksürme ve hapşırması sırasında çıkan tükürük damlacıkları aracılığıyla geçebilir.
Hastalığa tutulan beş ergin ya da erişkin erkekten takribî birisinde erbezlerinde testislerde ağrılı cerahat ve sislik görülmektedir. Bu gidişattaki erkekler genellikle tamamen iyileşmekte, ancak bu karmaşıklık ender olarak kısırlığa yol açabilmektedir.
Kızamıkçık, hafif bir çocukluk yarıyılı hastalığıdır. Ancak, ergenlik çağındaki gençleri ve erişkinleri de etkileyebilir. Hastalık lenf bezlerinde şişme, eklem ağrısı ile yüzde ve boyunda iki üç gün süren döküntüye neden olur. Hasta her zaman süratle ve bütün olarak iyileşir.
Kızamıkçık, hastalanan bireyin öksürme ve hapşırması sırasında çıkan tükürük damlacıkları aracılığıyla geçebilir.
Kızamıkçık, bayanların gebeliklerinin ilk 20 haftasında hastalığa tutulmaları gidişatında çok risklidir. Bu, bebekte ciddi yaradılış bozukluklarına neden olabilir. Duyma ve görme özürlülüğü ile kalple alakalı yaradılış bozuklukları ve zekâsal özürlülüğe yol açabilir.
Kızamıkçık çok bulaşıcı bir hastalık olup, hamile bayanları ve bebeklerini gözetmenin en uygun yolu, bayanların hamile kalmadan evvel ası olmalarını sağlamak ve hastalığın yayılmasını önlemek için tüm çocukları aşılamaktır.
Doğurganlık yasında olan ve özellikle hamile kalmayı düşünen bayanların hekime müracaat etmeleri ve kızamıkçık kan testi yaptırmaları gerekir. Kan testi, başka bir MMR asısının gerekip gerekmediğini gösterecektir. Bir diğer MMR asısı yapılmasının gerekmesi halinde, asının koruma sağladığından emin olmak için, asının ardından bir kan testi daha yapılmalıdır. Hamile olan veya iki ay içinde hamile kalmayı planlayan bayanlara ası yapılmamalıdır. Bayanların her gebelikten evvel, koruma seviyesinin hali hazırda yeterli olup olmadığının tanımlanması için, kızamıkçık kan testi yaptırmaları ehemmiyetlidir.
MMR asısının yan tesirleri, hastalıkların karmaşıklıklarından çok daha az sıklıkta görülmektedir. En yaygın yan tesirler, bireyin kendisini iyi sezmemesi, hafif ateş ve muhtemelen asıdan sonra takribî altı ile on bir gün süren döküntülerdir. Bu zaman içinde döküntüleri olan bireyler hastalığı başkalarına bulaştırmaz.
Ası olan şahıslarda bazen, asının bileşimindeki kabakulak virüsü sebebiyle, asıdan takribî üç hafta sonra tükürük bezlerinde hafif şişme görülebilir. Beyin cerahati gibi, asının en ehemmiyetli yan tesiri çok ender olarak görülmekte ve muhtemelen milyonda bir ya da daha az sıklıkta oluşmaktadır.
Yaygın Yan Tesirler Alttaki Uygulamalarla Eksiltilebilir:
Fazla ölçüde akışkan içilmesini sağlamaFazla kalın giyinmemeAsı yapılan yere soğuk, ıslak bir bez parçası koymaHerhangi bir rahatsızlığı eksiltmek için parasetamol alma ya da çocuğunuza vermeyasa göre uygun dozda vermeye dikkat ediniz
Yan tesirlerin ciddi olması veya geçmemesi ya da kaygı dinlemeniz halinde, hekiminize ya da sağlık kurumuna gidiniz.
Sizde ya da çocuğunuzda altta belirtilen vaziyetlerin olması halinde, aşı olmadan evvel bunları hekim ya da hemşireye iletiniz:
Son bir ay içinde başka bir aşı olunmasıAşı yapılacağı gün hasta olunmasıHerhangi bir aşıya karşı ciddi yan tesirlerin olmasıHerhangi bir ciddi alerjinin olmasıHerhangi bir cins steroid ilaç kullanılması sözgelimi, kortizon gibiSon üç ay içinde gamaglobülin aşısı veya kan nakli yapılmasıBağışıklık sistemini zayıflatan bir hastalığın olması ya da rehabilitasyonun uygulanması sözgelimi, kan kanseri, kanser, HIV/AIDS, radyoterapi ya da kemoterapi gibiHali Hazırda araştırmaları süren merkezi asap sistemiyle alakalı bir hastalığın olmasıHamile olmanız veya aşıdan sonra iki ay içinde hamile kalmayı planlamanız.
Aşının değişik bir biçimde yapılması gerekebileceğinden, yukarıyada belirtilen vaziyetlerin hekim ya da hemşireye iletilmesi gerekir.