Paylaş |
|
Tweet |
Nasıl düşündüğünüzü, nasıl sezdiğinizi ve tutumlarınızı negatif etkileyen ciddi bir psikolojik hastalıktır. Bunalım bulguları nedir? Rehabilitasyon usulleri var mıdır?
Herkes zaman zaman bir çökkünlük sezebilir. Ancak haftalarca süren keder, umutsuzluk ya da günlük aktifliklere karşı dikkatsizlik, daha ciddi bir meseleye işaret edebilir. Bunalım, özellikle bir kayıp ya da hayal kırıklığı yaşandıktan sonra ortaya çıktığında, olağan bir gidişat olarak kabul edilebilir. Bunalım, enfeksiyon gibi başka bir hastalığın semptomu olarak da görülebilmektedir. Ancak 2 haftadan uzun sürmesi ve başka bulguların da eşlik etmesi vaziyetinde, ehemmiyetli bir kasvet ve işlevsel beceriksizlik sebebi olan depresif hastalık ihtimali akla gelmelidir. Depresif hastalık, insanların %10-%15 inde, hayatlarının bir yarıyılında görülebilmektedir.
Yaşlılarda 70 yaşın üzerinde bunalım semptomlarının, fiziksel kapasiteyi daha fazla eksilttiği tespit etilmiştir. Dört senelik bir zaman içinde depresif bulgular, yürüme sürati ve ayakta dururken birkaç pozisyonda ya da sandalyeden kalkarken balansın korunması gibi fiziksel performansla alakalı işlevlerde %55 eksilmeye yol açtı. Fiziksel performanstaki bu eksilme, ağır bunalımı olan daha yaşlı yetişkinlerde en bariz seviyedeydi; ancak bunalımı aynı miktarda ağır olmayan yaşlılarda da bunalımın eş tesirleri olduğu görüldü.
Bu hastalığa ait en az 5 tipik bulgunun, en az 2 hafta devam etmesi vaziyetinde, majör bunalım tanısı konulur. Ancak bu bulguların yalnızca birkaçının bulunması dahi kasvete ve işlev eksikliğine yol açabilmektedir. Kesintisiz olarak bunalım bulguları bulunan herkesin, bir hekim tarafından tetkik edilmesi gerekir. Neyse ki, bunalımda tesirli olan birkaç rehabilitasyon biçimi bulunmaktadır.
Kesintisiz olarak kederli, endişeli ya da “boşluk” hissi ile nitelenen duygu durumu.Cinsel ilişki de dahil olmak üzere muhtelif aktifliklerden zevk almama ya da bunlara alaka duymama.Huzursuzluk, seri irkilme ve fazla ağlama Kabahatlilik, kıymetsizlik, naçarlık, umutsuzluk ve karamsarlık duyguları Çok az ya da fazla uyumaİştah ve/ya da kilo kaybı ya da fazla yeme ve kilo almaEnerji eksilmesi, bitkinlik, “yavaşlama” hissiDikkatini toplama, anımsama ya da karar vermede zorlukİntihar düşünceleri ya da girişimler.
Psikoterapi: Terapistle görüşmelerin yapıldığı birkaç rehabilitasyon usulünün tesirli olduğu görülmüştür. Bu rehabilitasyonlar, ilaç uygulamasıyla beraber yürütülebilmektedir. İlaç Rehabilitasyonu: Antidepresan ilaçlar, genellikle hastaların üçte ikisinden çoğunda tesirli olmaktadır. Günümüzde hekimler birkaç tip antidepresan arasında tercih yapabilmektedir. Elektrokonvülsif Rehabilitasyon EKT : Özellikle değişik rehabilitasyonlara cevap vermeyen, daha ağır bunalımı olan hastalara uygulanır.
Kaynak: JAMA Hasta Sayfası Cilt: 299, Şubat 1999|